پژوهش حقوق خصوصی

داوران سال 1402

داوران سال 1401

داوران سال 1400

داوران سال 1399

داوران سال 1398

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

مسئولیت مدنی ناشی از سوءاستفاده از حقّ شهرت توسط اشخاص مشهور در تبلیغات کالا و خدمات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

شناسایی حقّ شهرت، به‌عنوان یک حقّ مالی برای اشخاص مشهور، سبب می‌شود تا این اشخاص بتوانند با حضور در تبلیغ محصولات مختلف کسب درآمد کنند. باتوجه‌به اثرگذاری این اشخاص در فروش محصولات، این پرسش اساسی مطرح می‌شود که در صورت ورود خسارت به مصرف‌کنندگان، آیا مسئولیتی متوجۀ این اشخاص خواهد بود؟ در نبود قوانین و مقررات خاص و رویۀ قضایی مشخص، انتخاب مبنای حقوقی مناسب برای مسئولیت اشخاص مشهور، تعیین شرایط و دامنۀ این مسئولیت و به‌ویژه احراز رابطۀ سببیت میان زیان و تقصیر، با چالش‌های حقوقی جدی مواجه است. در این مقاله تلاش شده است، مسئولیت اشخاص مشهور برمبنای نظریۀ سوءاستفاده از حق، توجیه و تبیین گردد. براساس یافته‌های این پژوهش، نظریۀ سوءاستفاده از حق با کمک معیار رفتار نامتعارف، می‌تواند نقض قواعد و مقررات مربوط به تبلیغات و بی‌احتیاطی در اعمال حق را به‌عنوان مصادیق سوءاستفاده از حقّ شهرت معرفی کند. بنابراین، در مواردی که شخص مشهور، با استفاده از حقّ شهرت خویش نسبت به تأیید محصولی اقدام می‌کند، نقض تعهد مبنی بر تأیید عملکرد کلی محصول، که ماهیتاً تعهد به نتیجه است، موجب استناد خسارت وارده به شخص مشهور می‌شود. در چنین شرایطی، وی متضامناً با عامل یا عاملان اصلی، مسئول جبران خسارت خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Civil Liability Arising from the Abuse of the Right of Publicity by Celebrities in Advertising Goods and Services

نویسندگان [English]

  • Haniyeh Zakerinia 1
  • Zahra Gholampour 2
  • Hojjat Mobayen 1

1 Assistant Professor, Department of Islamic and Private Law, School of Law and Political Science, Shiraz University.shiraz,Iran

2 Ph.D Candidate, Department of Islamic and Private Law, School of Law and Political Science, Shiraz University. shiraz,Iran

چکیده [English]

Nowadays, the presence of actors, athletes, and other celebrities and influential figures in advertising goods and services is common, as exercising their Right to Publicity. However, the question arises: If the use of these goods and services causes damage to the consumer, on what basis and under what conditions would the celebrity be held liable for compensation? Generally, if the involvement of a celebrity is limited to merely appearing in advertisements without explicitly endorsing the product, they cannot be liable. In these cases, any damage, even if resulting from deception or misrepresentation, is not attributable to the celebrity but to the producer or advertiser who has misused the right of publicity. In such cases, the celebrity may even seek compensation for damage to their reputation due to such misuse.
However, when a celebrity explicitly endorses a product, they use their Right to Publicity directly. If harm occurs, they may be liable under certain conditions. In this case, the celebrity affirms the quality and characteristics of the goods or services, and consumers are encouraged to use them based on their trust in the celebrity. Despite various perspectives on this liability basis, the article analyzes the liability of celebrities based on the Principle of Prohibition of Abuse of Rights. This analysis aligns more closely with the nature of their actions in using their Right of Publicity to endorse products. To determine Abuse of the Right of Publicity, the application of unreasonable conduct (fault in exercising the right) is so they may be liable, if a celebrity’s endorsement of goods or services constitutes illegal advertising practices, such as misleading customers, making false statements, or deceptive advertising. This is true even if the celebrity was unaware of the inaccuracy of their statements or had no intention to deceive consumers.
The most challenging aspect of proving liability is establishing the causal relationship between the harm and the fault, as defective goods or services typically cause the harm and are primarily attributable to the producer or service provider. Proving the celebrity’s role in this liability is difficult. Several theories have been proposed to establish causation, including the influence on the audience, the occurrence of deception, reasonable reliance, and the breach of an obligation to endorse the overall performance of the product. The theory of influence on the audience, broadly interpreting, significantly expands the scope of liability, whereas a narrow interpretation limits it. Proving deception is also challenging in most cases and only holds the celebrity liable if there is intent to cause harm. The criterion of reasonable reliance requires proving that consumers relied on the celebrity’s endorsement when purchasing the product, which is challenging to establish unless presumed.
Therefore, the final criterion—the breach of an obligation to endorse the overall performance of the product—can be considered the best standard for determining causation. In other words, if a celebrity endorses a product, they implicitly confirm that they have thoroughly examined it and vouch for its overall performance. This explicit or implicit statement constitutes a result obligation to confirm the product’s overall performance, and the mere failure to achieve this result leads to liability. This analysis has two implications: First, the celebrity’s liability arises from their endorsement and is independent of the producer’s liability. Second, attributing harm to the celebrity does not require proving their knowledge or fault. Thus, if it is established that their false statements caused damage, they will be held liable even if they were unaware of the inaccuracies unless they can prove that they exercised all reasonable efforts to obtain accurate information and ensure the truthfulness of their statements.
In the liability of celebrities, deception or false statements are not prerequisites, and even proving the accuracy of their statements does not absolve them of liability. This is because what the celebrity explicitly states may not be false, or they may not have made explicit statements but merely expressed support for the product. However, if the ordinary interpretation of their actions constitutes an endorsement of the overall product, they should be held liable for breaching the general obligation to endorse the product. Conversely, since celebrities only endorse the overall performance of a product, their obligation is limited to the product’s general performance. They are not liable for specific or minor defects unless they have explicitly endorsed those aspects.
Based on this analysis, in cases where a celebrity is held liable, a form of joint liability between the producer and the celebrity can be considered. On one hand, the harm to the consumer is attributable to the producer (liability arising from product defects). On the other hand, the celebrity is liable for the Abuse of the Right of Publicity by endorsing the product (liability arising from endorsing the overall performance of the product), and the entire harm is attributable to them as well

کلیدواژه‌ها [English]

  • Abuse of Right
  • Advertising
  • Celebrities
  • Civil Liability
  • Right of Publicity
مراجع

  •  

    • بخشی‌زاده، علیرضا؛ کردنائیج، اسداله؛ خداداد حسینی، سید حمید؛ احمدی، پرویز، «مطالعه تأثیر شخصیت‌های مشهور حامی بر موفقیت مجتمع‌های تجاری به‌واسطه اعتبار برند»، پژوهشنامۀ بازرگانی، دورۀ 22، شمارۀ 86، (1397)، صص 88-65. 1001.1.17350794.1397.22.86.3.2
    • بنسبردی، معصومه؛ قبولی درافشان، سید محمد مهدی؛ محسنی، سعید، «مطالعه تطبیقی مبانی نظری حق شهرت در ایران و ایالات ‌متحده آمریکا»، تعالی حقوق، دورۀ 5، شمارۀ 3، (1398)، صص 142-116. https://doi.org/10.22034/thdad.2019.241699
    • بهرامی احمدی، حمید، سوءاستفاده از حق مطالعه تطبیقی در حقوق اسلام و دیگر نظام‌های حقوقی، چاپ سوم، (تهران: انتشارات اطلاعات، 1377)
    • جعفری، فیض الله؛ مختاری، مهرناز، «مطالعۀ تطبیقی ماهیت حقوق تصویری ستارگان در تبلیغات تجاری»، مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 7، شمارۀ 2، (1395)، صص 532-511. 22059/jcl.2016.60691
    • حاجی نوری، غلامرضا، «بازگشت اعتدال به‌نظریه سوءاستفاده از حق»، فقه و حقوق اسلامی، دورۀ 6، شمارۀ 11، (1394)، صص 166-143.
    • خورسندیان، محمد علی؛ چیت ساز، فاطمه، «مبانی مسئولیت ناشی از تبلیغات بازرگانی»، مطالعات حقوق خصوصی، دورۀ 45، شمارۀ 2، (1394)، صص 185-165. 22059/jlq.2015.54443
    • رهبری، ابراهیم؛ حسینی، محمدامین، «تأملی در نظریه سوءاستفاده از حق اختراع در نظام حقوقی آمریکا و ایران»، حقوق تطبیقی، دورۀ 6، شمارۀ 2 (پیاپی 12)، (1398)، صص 166-147. 22096/law.2019.65138.1103
    • رهبری، ابراهیم؛ لجم اورک، حسن، «تحلیلی تطبیقی بر حمایت حقوقی از حق بر شهرت یا تصویر تجاری ورزشی»، مجلۀ حقوقی دادگستری، دورۀ 83، شمارۀ 108، (1398)، صص 93-71. https://doi.org/10.22106/jlj.2019.78707.1893
    • عادل، مرتضی؛ شمس‌الهی، محسن، «مسئولیت ناشی از تبلیغات خلاف واقع»، مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 7، شمارۀ 2، (1395)، صص 569-599. 22059/jcl.2016.60694
    • فیض، داود؛ عارفی، امین؛ کهیاری حقیقت، امین، «تأثیر جذابیت افراد مشهور و اثربخشی تبلیغات»، کاوش‌های مدیریت بازرگانی، دورۀ 8، شمارۀ 16، (1395)، صص 209-185. 1001.1.2645386.1395.8.16.10.9
    • قاسمی‎پور، سعیده، مطالعه تطبیقی سوءاستفاده از حق در نظام حقوقی مالکیت فکری با تأکید بر موافقتنامه تریپس، پایان‎نامۀکارشناسی ارشد، (قم: دانشگاه قم، 1392)
    • قبولی درافشان، سید محمد هادی؛ بختیاروند، مصطفی؛ خوانساری، سمانه، «حق شهرت مطالعه در حقوق آمریکا، کوشش برای شناسایی در فقه امامیه و ساماندهی آن در حقوق ایران» مطالعات حقوق خصوصی، دورۀ 48، شمارۀ 1، (1397)، صص 151-133. 22059/jlq.2018.232851.1006886
    • محبی، محسن؛ امینی، اعظم، «اصل انصاف و ظرفیت قاعده‎‎سازی آن در رویه دیوان بین‎المللی دادگستری»، نشریۀ حقوقی بین‎المللی، شمارۀ 51، (1393)، صص 40-9. 22066/cilamag.2015.15768
    • محقق داماد، سید مصطفی، قواعد فقه، بخش مدنی (مالکیت و مسئولیت)، چاپ دوازدهم، (تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، 1384)
    • محمدزاده وادقانی، علیرضا؛ سرمدی، پگاه، «حمایت حقوقی از حق بر صدا»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضائی، دورۀ 23، شمارۀ 83، (1401)، صص 223-245.
    • محمدی، عمید؛ صالحی مازندرانی، محمد؛ زاهدی، مهدی«حمایت از حق شهرت در پرتو حقوق مالکیت فکری با رویکرد تطبیقی»، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورۀ ۲۱، شمارۀ ۳، (1396)، صص 214-185. 1001.1.22516751.1396.21.3.7.8
    • موسوی بجنوردی، سید محمد، قواعد فقهیه، چاپ سوم، (تهران: موسسه چاپ و نشر عروج، 1379)
    • میرشکاری، عباس، «حق جلوت»، مطالعات حقوق خصوصی، دورۀ 49، شمارۀ 3، (1398)، صص 542-523. 22059/jlq.2019.245902.1006959
    • میرشکاری، عباس، «مبانی حمایت حقوقی از شهرت»، مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 11، شمارۀ 1، (1399)، صص 361-339. 22059/jcl.2020.290488.633904
    • میرشکاری، عباس؛ ملکی، نفیسه، «مسئولیت مدنی اشخاص مشهور در تأیید کالاها و خدمات»، پژوهش‌نامۀ حقوق اسلامی، دورۀ 23، شمارۀ 2 (پیاپی 56)، (1401)، صص 230-199. 30497/law.2022.242216.3150
    • میرشکاری، عباس؛ ملکی، نفیسه، «تحلیل حقوقی کالا‌انگاری شهرت»، فصلنامۀ علمی رسانه، دورۀ 33، شمارۀ 2 (پیاپی 127)، (1401)، صص 148-123. https://doi.org/10.22034/bmsp.2022.145454
    • وحدانی‎نیا، محمدامین، معاملات نامتعارف (تحلیل نظریه عمومی تعهدات نامتعارف در فقه)، چاپ اول، (تهران: دادگستر، 1400)

    عربی

    • انصاری، شیخ مرتضی، المکاسب، تحقیق سید محمد کلانتر، الطبعه الاولی، (بیروت: موسسه النور للمطبوعات، 1427)
    • آل کاشف الغطاء، محمد حسین، تحریر المجله، الطبعه الاولی، (قم: المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیه، 1422)
    • خمینی، سید روح الله، تحریر الوسیله، ج1، الطبعه الثانیه، (نجف: مطبعه الآداب، 1390)
    • فخرالمحققین، محمد بن حسن حلی، ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، ج1، الطبعه الاولی، (قم: مؤسسه اسماعیلیان، 1387)
    • محقق کرکی، علی بن الحسین الکرکی، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج4، الطبعه الاولی، (قم: مؤسسه آل البیت (ع) لاحیاء التراث، 1408)
    • مصطفوی، سید محمدکاظم، القواعد، مائه قاعده فقهیه معنی و مدرکاً و مورداً، الطبعه الرابع، (قم: جماعه المدرسین فی الحوزه العملیه بقم، 1421)

    References

    In Arabic

    • Al-e Kashef Al-Gheta, Mohammad Hussein, Tahrir Al-Majale, 1st edition, (Qom: The International Academy for Rapprochement between Islamic Schools of thought, 2001). (in Arabic)
    • Ansari, Morteza, Al-Makaseb, S. Mohammad Kalantar (ed.), 1st edition, (Beirut: Noor Publication Institute, 2006). (in Arabic)
    • Fakhr Al-Muhagheghin, Muhammad bin Hassan Helli, Izah Al-Favaed in the Explanation of the Problems of the Al-Qavaed, Vol. 1, 1st edition, (Qom: Ismailian Institute, 1967). (in Arabic)
    • Khomeini, S. Roohallah, Tahrir Al-Vasileh, Vol.1, 2nd edition, (Najaf: Al-Adab Publication, 1970). (in Arabic)
    • Mohaghegh Karki, Ali bin Al-Husain al-Karki, Jame Al-Maqasad fi Sharh Al-Qavaed, Vol. 4, 1st edition, (Qom: Al Al-Bayt Institute (AS) Le-Ehiya Al-Turath, 1988). (in Arabic)
    • Mustafavi, Seyed Mohammad Kazem, Al-Qavaed, Hundred Feqh Rules, Meaning, Evidence and Case, 4th edition, (Qom: Qom Seminary Teachers' Association, 2000). (in Arabic)

    In Persian

    • Adel, Morteza; Shamsollahi, Mohsen, “Civil liability for false advertisement”, Comparative Law Review, Vol. 7, No. 2, (2016), pp. 569-599. (in Persian) DOI: 22059/jcl.2016.60694
    • Bahrami Ahmadi, Hamid, Abuse of the Right; A Comparative Study in Islamic Law and other Legal Systems, 3rd edition, (Tehran: Ettela’at Publication, 1998). (in Persian)
    • Bakhsizadeh, Alireza; Kord Naiej, Asadolah; Khodadad Hosseini, Seyed Hamid; Ahmadi, Parviz, “Studying the Effects of Celebrities’ Endorsement on Shopping Malls Success through Brand Credibility”, Journal of Trade Studies, Vol. 22, No. 86, (2018), pp. 65-88. (in Persian) DOI: 1001.1.17350794.1397.22.86.3.2
    • Benasbordi, Masoumeh; Qabuli Dorafshan, Seyed Mohammad Mahdi; Mohseni, Saeed, “The Comparative Study of the Theoretical Foundations of the Publicity Right in the United States of America and Iran”, Culmination of Law, Vol. 5, No. 3, (2019), pp. 116-142. (in Persian) DOI: https://doi.org/10.22034/thdad.2019.241699
    • Feiz, Davoud; Arefi, Amin; Kohyari Haghighat, Amin, “The mediating role of the attractiveness of celebrities on advertising effectiveness in Iran”, Journal of Business Administration Researches, Vol. 8, No. 16, (2017), pp. 185-209. (in Persian) DOI: 1001.1.2645386.1395.8.16.10.9
    • Ghabooli Dorafshan, Seyed Mohammad Hadi; Bakhtiarvand, Mostafa; Khansari, Samane, “Publicity Right Study of the American Law and an Attempt to Recognize it in Imamia Jurisprudence and Regulate it in Iranian Law”, Private Law Studies Quarterly, Vol. 48, No. 1, (2018), pp. 133-151. (in Persian) DOI: 22059/jlq.2018.232851.1006886
    • Ghasemipour, Saeideh, Comparative study of abuse of rights in the intellectual property legal system with emphasis on the TRIPS Agreement, Master's thesis, (Qom: Qom University: Faculty of Law, 2013). (in Persian)
    • Haji Nouri, Gholamreza, “Return of Balance to the Theory of Abuse of Right”, Feqh and Islamic Law, Vol. 6, No. 11, (2015), pp. 143-166. (in Persian)
    • Jafari, Feizollah; Mokhtari, Mehrnaz, “Comparative study of the nature of celebrities’ image rights in commercial advertisements”, Comparative Law Review, Vol. 7, No. 2, (2016), pp. 511-532. (in Persian) DOI: 22059/jcl.2016.60691
    • Khorsandian, Mohammad Ali; Chitsaz, Fatemeh, “Basics of Liability Driving from Advertising”, Private Law Studies Quarterly, Vol. 45, No. 2, (2015), 165-185. (in Persian) DOI: 22059/jlq.2015.54443
    • Mirshekari, Abbas, “Foundations of Legal Protection of Reputation”, Comparative Law Review, Vol. 11. No. 1, (2020), pp. 339-361. (in Persian) DOI: 22059/jcl.2020.290488.633904
    • Mirshekari, Abbas, “The Right of Publicity”, Private Law Studies Quarterly, Vol. 49, No. 3, (2019), pp. 423-542. (in Persian) DOI: 22059/jlq.2019.245902.1006959
    • Mirshekari, Abbas; Maleki, Nafise, “Celebrities' Liability for Service & Product Endorsement”, Islamic Law Research, Vol. 23, No. 2, (Serial No. 56), (2022), pp. 199-230. (in Persian) DOI: 30497/law.2022.242216.3150
    • Mirshekari, Abbas; Maleki, Nafise, “Legal analysis of Commodification of Fame”, Rasaneh, Vol. 33, No. 2, (Serial No. 127), (2022), pp. 123-148. (in Persian) DOI: https://doi.org/10.22034/bmsp.2022.145454
    • Mohaghegh Damad, Seyed Mustafa, Rules of Jurisprudence, Civil Section (Ownership and Responsibility), 12th edition, (Tehran: Islamic Sciences Publishing Center, 2005) (in Persian)
    • Mohammadi, Amid; Salehi Mazandarani, Mohammad; Zahedi, Mahdi, “Protection of Publicity Right in the Light of Intellectual Property Rights (Comparative Analysis)”, Comparative Law Researches, Vol. 21, No. 3, (2017), pp. 185-214. (in Persian) DOI: 1001.1.22516751.1396.21.3.7.8
    • Mohammadzade Vadaghani, Alireza; Sarmadi, Pegah, “Legal Protection of the Right to Voice”, The Quarterly Journal of Judicial Law View, Vol. 23, No. 83, (2018), pp. 223-245. (in Persian)
    • Mohebi, Mohsen; Amini, Azam, “The Principle of Equity and Its Lawmaking Capacity in the Jurisprudence of the International Court of Justice”, International Law Review (Quarterly), Vol. 31, No. 51, (2015), pp. 9-40. (in Persian) DOI: 22066/cilamag.2015.15768
    • Mousavi Bojnourdi, Seyed Mohammad, Qavaed Feghhiye, 3rd edition, (Tehran: Oruj Publishing Institute, 1990). (in Persian)
    • Rahbari, Ebrahim; Hosseini, Seyed Mohammad Amin, “An Analysis on Patent Misuse Doctrine in the U.S and Iranian Legal System”, Journal of Comparative Law, Vol. 6, No. 2, (Serial No. 12), (2019), pp. 147-166. (in Persian) DOI: 22096/law.2019.65138.1103
    • Rahbari, Ebrahim; Lajmorak, Hassan, “A Comparative Analysis on Legal Protection of Sports Publicity or Image Right”, The Judiciary Law Journal, Vol. 83, No. 108, (2019), pp. 71-93. (in Persian) DOI: https://doi.org/10.22106/jlj.2019.78707.1893
    • Vahdaninia, Mohammad Amin, Unconventional Transactions (Analysis of the General Theory of Unconventional Obligations in Jurisprudence), 1st edition, (Tehran: Dadgostar, 2021). (in Persian)
پژوهش حقوق خصوصی
دوره 13، شماره 48
مهر 1403
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار