نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دکترای حقوق خصوصی و استادیار مدعو گروه حقوق خصوصی دانشکده اصول الدین قم، قم، ایران
چکیده
نیازهای متنوع بشری باعث شده است که در اعصار و امصار مختلف عقودی بین مردم متداول شود تا پاسخگوی روابط حقوقی بین افراد و اشخاص باشد.یکی از این عقود پذیره نویسی در وقف می باشد که در عصر معاصر در شهرهای مذهبی بسیار رواج دارد در این مقاله به روش کتابخانه ای ادله اینکه این عقد جزو عقود معین- و نه نامعین- می باشد را بیان نموده و این تلقی مشهور را که ملاک معین بودن این است که در قانون یا در فقه نامگذاری و آثار آن بیان شده است براساس غلبه می باشد و اگر عقدی نام مشخص،احکام مشخص، اقتضای خاص خود را داشته باشد عقد معین محسوب می شود.پذیره نویسی نیز از این قاعده مستثنی نیست و هم دارای عنوان مشخص،احکام مشخص، و مقتضای خاص خود می باشد. اگر این تحلیل پذیرفته شود دیگر نیاز نخواهد بود که در مورد هر عقد مستحدثه به دنبال توجیه ماهیت حقوقی آن باشیم و فقط باید بررسی نماییم که آیا این عقد ارکان سه گانه معین شدن را دارد یا خیر؟که در مورد پذیره نویسی این ارکان ثلاثه وجود دارد
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Definite Contract of Acceptance in Endowment in Islamic Jurisprudence and Law with a Comparative Study:
نویسنده [English]
- Hamid reza Behroozi zad
Ph.D. in private law and visiting assistant professor in the private law department of Usul al-Din Qom faculty. Researcher
چکیده [English]
The principle of satisfaction of contracts is one of the basic principles in Imami jurisprudence and Iranian law, which also has economic aspects. According to this principle, people conclude their contracts based on it. In this article, we have tried to prove that underwriting in the endowment is not only legitimate but also a definite contract. In fact, the difference between a definite contract and an indefinite one is in terms of prevalence and non-prevalence. The prevalence of this contract at the present time can be described as definite. In this case, we will not need other analyzes to justify the legal and jurisprudential nature of the underwriting. We will also move from formalism in contracts to the rule of will. This will be desirable for Imami jurisprudence and Iranian law and the economic view of the law. In fact, this economic view of the will will cause more attention to the contract regardless of its form and economic prosperity based on domestic jurisprudential and legal principles
کلیدواژه‌ها [English]
- The principle of the rule of will
- certain contract
- underwriting
- endowment
- jurisprudence and Iranian law
الف) فارسی
- کتاب‌ها
- امامی، سید حسن، حقوق مدنی، ج 1، (تهران: انتشارات مکتب اسلامی، 1379).
- بشیری، عباس؛ پوررحیم، مریم؛ زمانی، جمشید؛ رجایی، بهزاد؛ باقری، سعید، حقوق کاربردی وقف و اراضی موقوفه، (تهران: جنگل، 1394).
- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، (تهران: انتشارات سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، 1379).
- ره‌پیک، حسن، حقوق مدنی: عقود معین 1، تهران: انتشارات خرسندی، چ 1، 1387).
- ----------، حقوق مدنی: حقوق قراردادها، (تهران: انتشارات خرسندی، چ 1، 1391).
- صفایی، سید حسین، قواعد عمومی قراردادها، (تهران: انتشارات میزان، 1382).
- صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی، (تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1369).
- طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج 5 ترجمۀ سید محمد باقر موسوی همدانی (قم: بنیاد المیزان، بی‌تا).
- عمید، حسن، فرهنگ عمید، (تهران: انتشارات امیرکبیر چ 14، 1384).
- کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قرارداد، ج1 و ج3 (تهران: شرکت سهامی انتشار، 1387).
- معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، (تهران: انتشارات کتاب پارسه، 1376).
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 4، (قم: انتشارات مدرسه امیرالمومنین، 1384).
- مقالات و پایان‌نامه‌ها
- ایلخانی‌زاده، نگار، «تنظیم قرارداد داوری با توجه به قانون داوری تجاری بین‌المللی ایران»، مجلۀ حقوق کانون وکلا، ش 198 و 199 (پاییز و زمستان 1386).
- ره‌پیک، حسن؛ شعبانی کندسری، هادی؛ ساعتچی، علی، «سیر تحول ماهیت اقاله در حقوق اسلام و ایران»، فصلنامۀ دیدگاههای حقوق قضایی، ش 70 (تابستان 1394).
- سعادت‌فر، جواد، «امکان‌سنجی وقف پول»، فصلنامۀ وقف میراث جاودان، سال چهاردهم، ش 54 (1385).
- شعبانی کندسری، هادی، وثیقۀ شناور در حقوق انگلیس و تحلیل آن در مبانی حقوق ایران و فقه امامیه، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قضایی، 1385.
- فیض، علیرضا، «مصلحت وقف و پاره‌ای از شرطهای آن»، فصلنامۀ وقف میراث جاودان، سال دوم، ش 8 (1373).
- مرکز داوری اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، «آثار استقلال شرط داوری»، مجلۀ اقتصاد، ش 30 (تیر 1388).
ب) عربی
- ابراهیم بک، احمد، احکام الوقف و المواریث، (قاهره: مکتبه الاسلامیه، چ 2، 1938م).
- ابن تیمیه، مجموع الفتاوی، ج 29، (عربستان: مکتبه اسامه بن الزهراء، 1416).
- ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج 1،(بیروت: دار صادر، 1900م).
- ابن عابدین، الدر المختار و حاشیه ابن عابدین، ج 4، (بیروت: دارالفکر، 1412).
- ابن منظور، لسان العرب، ج 7، (بیروت: دار صادر، چ 3، 1414).
- ابن نجیم، زین‌الدین، البحر الرائق شرح کنز الدقائق و منحه الخالق و تکمله الطوری، ج 5، (قم: دارالکتاب الاسلامی، بی‌تا).
- الزرقاء، مصطفی احمد، المدخل الی نظریه الالتزام العام فی الفقه الاسلامی، (دمشق: دارالقلم، چ 1، 1999م).
- الزرقاء، مصطفی احمد،المدخل الفقه العام، (دمشق: دار القلم، چ 1، 1996م).
- الطفیل، سلیمان‌بن صالح، الوقف کمصدر اقتصادی، (مکه مکرمه: لتنبیه الجتمعات الاسلامیه، 1420).
- انصاری،شیخ مرتضی، المکاسب، ج 6، (قم: مجمع الفکر الاسلامی، 1425).
- انطون، الیاس، القاموس العصری، ترجمۀ سید مصطفی طباطبایی، (تهران: اسلامیه، 1384).
- باجی، سلیمان‌بن خلف، الحدود فی الاصول، (دمشق: انتشارات دار الافاق العربیه، 1420).
- برغانی، محمدتقی، بحرالایمان و معدن الایمان، (بی‌جا، بی‌تا).
- خوئی، سید ابوالقاسم، مصباح الفقاهه، ج 2 و 7، (بی‌جا، بی‌تا)
- جهشیاری، محمد‌بن عبدوس، الوزراء و الکتاب، (بیروت: دار الفکر الحدیث، 1408).
- حنفی بغدادی، عبدالعزیز‌بن محمد، فقه الملوک و مفتاح الرتاج، (بغداد: مطبعه الارشاد، 1973م).
- سرخسی، محمد‌بن احمد، المبسوط، ج 15،(بیروت: دار المعرفه، 1414).
- سنهوری، عبدالرزاق احمد، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید، ج 6، (قاهره: دار الاحیاء التراث العربی، 1958م).
- طباطبایی حکیم، سید محمدسعید، منهاج الصالحین، ج 2، (قم: دار الهلال، چ 8، 1415).
- طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، حاشیه المکاسب، ج 2، (قم: مؤسسۀ اسماعیلیان، چ 4،1370).
- طبرسی، فضل‌بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 3، (بیروت: مؤسسۀ اعلمی، 1415).
- حیدر، علی، درر الحکام فی شرح مجله الاحکام، ج 1، (دمشق: انتشارات دار الجیل، 1411).
- فیروزآبادی، مجدالدین، القاموس المحیط، ج 2، (بیروت: دار العلم، 1426).
- کردعلی، محمد، خطط الشام، ج 5،(دمشق: مکتبه النوری، چ 3، 1403).
- محقق اردبیلی، احمد‌بن محمد، زبده البیان فی احکام القرآن، (قم: مکتبه المرتضویه لاحیاء آلاثار الجعفریه، چ 1، بی‌تا).
نراقی، مولی احمد، عوائد الایام، (قم: انتشارات مکتب بصیرتی، چ 3، 1408
)