نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه گنبد کاووس

2 دانشیار حقوق دانشگاه شهید بهشتی.

3 کارشناس‌ارشد حقوق خصوصی

چکیده

در این نوشتار، انتقال الکترونیکی وجوه از دریچه نظریه انتقال تعهد بررسی‌شده است. ازاین‌روی، دستور پرداخت یا انتقال به‌مانند ایجاب قرارداد شمرده می­شود. اگر انتقال وجه بخواهد در چهارچوب این نظریه بگنجد، باید شرایط پیدایش و نیز آثار حقوقی آن را داشته باشد. از نگاه شرایط عمل، طلب یا دین به‌عنوان موضوع قرارداد در بیشتر حالات موجود است و حتی اگر میان محیل (دستوردهنده) و محتال (ذی‌نفع پرداخت) رابطه دینی نبوده و دست جستن به حواله شدنی نباشد، دریچه  استناد به انتقال طلب باز است. از دید قصد، چون دستوردهنده جابجایی پولی را می‌خواهد که نزد بانک دارد، به دلیل نقش نداشتن اراده بدهکار و نبود رابطه امانی، این خواسته را باید بر انتقال طلب بار نمود. از دریچه  نقش­آفرینی رضایت یا آگاهی بانک، اگر سرشت حقوقی بر پایه نظریه انتقال تعهد بررسی گردد، حق بانک برای نپذیرفتن دستور به گونه کامل توجیه­پذیر است. البته، در انتقال طلب که رضایت بدهکار نقشی ندارد، بررسی­ که باتک انجام می­دهد، پیرامون لوازم انتقال وجه است نه انشای قرارداد. با این همه ، چون نظریه انتقال تعهد پاسخ برخی از حالات انتقال وجه همانند انتقال به‌حساب خود را نمی­دهد، مورد نکوهش است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Payment Order in Electronic Funds Transfer as Assignment Offer

نویسندگان [English]

  • Hamid Miri 1
  • Mansour Amini 2
  • Saman Motaghi Shahri 3

چکیده [English]

This article discusses Electronic Funds Transfer (EFT) based on an assignment framework.  Payment order in EFT is considered to be an assignment offer. If the Fund Transfer is considered on this basis, it must contain conditions for the emergence of an assignment and its legal consequences. In this respect, debt or credit as subject matter of this agreement is available in most cases of EFT, even if there is no debtor and creditor relationship between the issuer of the payment order and beneficiary. In terms of intent for creation an assignment, since the issuer is willing to transfer funds that is being holding by bank and there is no need for debtor’s consent and there is no fiduciary relationship between them, the legal relationship created between the issuer and the bank has to be interfered as an assignment. As regards consequences, by accepted this idea, the right of the bank to reject Fund Transfer order can easily be interpreted. Having said that, what a bank does on order after receipt of payment order should not be considered to be the acceptance of the offer, because this is a regular and preliminary process. Since the doctrine is not able to respond to some situations for Fund Transfer, including Fund Transfer to another account of the issuer, it has been subject to some criticisms.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fund Transfer
  • Credit Transfer
  • Assignment
  • Consent
  • Agent
السان، مصطفی، حقوق بانکی، چاپ دوم، (تهران: سمت،1391).
امینی، منصور و حمید میری،«دستور پرداخت در انتقال الکترونیکی وجوه مانند سند قابل‌انتقال؛ با رویکردی تطبیقی»، حقوق تطبیقی، 1(1395): 53-76.
پژوهشگاه قوّه­ی­قضاییه، مجموعه­ی آرای قضایی دادگاه­های تجدیدنظر استان تهران(حقوقی)، (تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوّه­ی قضاییه،1393)
جعفرزاده، میرقاسم و حمیدرضا احمدی­راد،«تحلیل ماهیّت ­حقوقی انتقال­الکترونیکی­وجوه با رویکرد انتقال حق»، تحقیقات حقوقی(ویژه­نامه)، 9(1391): 151-178.
حبیب­زاده، طاهر، «وضعیت حقوقی نماینده الکترونیکی»، پژوهش­حقوق­خصوصی، دوره­ی 2، 3(1392): 64-80
حسینی­عاملی، محمّدجوادبن­محمّد، مفتاح الکرامه فی شرح القواعد علامه، جزء 16، (قم: جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه قم، موسسه النشر الاسلامیه، بی­تا).
سلطانی، محمّد، حقوق بانکی، (تهران: میزان، 1390)
صاحب جواهر، محمّدحسن­بن­باقر،جواهر الکلام فی­شرح شرایع­الاسلام، جزء 26، (بیروت: دار احیاء التراث العربی،1362ه.ق.)
صالحی­مازندرانی، محمّد و فرهاد بیات.، «تبیین ماهیت حقوقی انتقال اعتبار از طریق نظام بانکی»، پژوهش­حقوق­خصوصی، 6 (1393):33-61.
صفایی، سیّدحسین و مرتضی قاسم­زاده، اشخاص و محجورین،  چاپ هفتم، (تهران: سمت،1381)
کاتوزیان، ناصر، نظریه عمومی تعهدات، چاپ پنجم، (تهران: میزان،1389)
کاشانی، سیّدمحمود، بررسی حقوقی چارچوب قانون­عملیّات­بانکی بدون ربا مصوب شهریور 1362، بخش یکم، مجموعه سخنرانی و مقالات هشتمین سمینار بانکداری اسلامی، بانک مرکزی جمهوری­اسلامی­ایران، 1376، 81-120.
کاشف­الغطاء، محمّدحسن، انوارالفقاهه: کتاب الحواله، (عراق: موسسه کاشف الغطاء، بی­تا).
رای شماره­ی 208 شعبه­ی 8 دادگاه استان تهران به تاریخ 20/8/1340.
رای شماره­ی 1317 مورّخ 24/11/1391 شعبه­ی 22 دادگاه عمومی حقوقی تهران.
دستورالعمل صدور دستور پرداخت و انتقال وجوه» مصوب 30/8/1385.
قانون پولی و بانکی کشور مصوبّ 1351
قانون­عملیات ­بانکداری­بدون­ربا(بهره) مصوب 1383.
 
English Sources
Algudah, Fayyad,The Liability of banks in electronic fund Transfer Transaction: A study in the British and the United States Law, Ph.D Thesis, (the University of Edinburg, 1992)
Brindle, M., & Cox, R, Law of Bank Payments, (London: Sweet & Maxwell,2004)
Ellinger, E. P., Lomnicka, E., & Hare, C,Ellinger's Modern Banking Law, Third Edition, (Oxford University Press‏,2002)
Furmston, M. P., Cheshire, G. C., & Fifoot, C. H. S,Cheshire, Fifoot and Furmston's Law of Contract, 16th Ed, (Oxford University Press, 2012)
Code de Civil
U.K. Property Law Act.
U.S.Uniform Commercial Code.
UNIDROIT Principles of International Commercial Contracts.
William Brandt’s Sons & Co v. Dunlop Rubber Co; HL 190.
Foley v. Hill, (1848) 2 HLC 28, 9 ER 1002.
Petroleum Co Ltd v Milton [1997] 1 W.L.R. 1060.