نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• خیرالله هرمزی

عضو هیئت علمی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

موادّ 18، 142 و 275 قانون آیین دادرسی مدنی به‌گونه‌ای انشا شده که دعوی و دفاع را از هم تفکیک و جدا کرده است. به‌همین‌سبب این سؤال مطرح است که آیا دعوی و دفاع دو مفهوم جداگانه است یا اینکه مفاهیمی مشابه. اما، بسته‌به اینکه از‌طرف کدام‌یک از اطراف دعوی (خواهان یا خوانده) طرح گردد، دعوی یا دفاع نامیده می‌شود. این پرسش ذهن حقوقدانان و قضات را به خود مشغول کرده و در آرای دادگاه‌ها[1] و نشست‌های قضایی قضات دادگستری[2] به آن پرداخته شده است. تمییز دفاع از دعوی از دغدغه‌های نویسندگان دادرسی مدنی نیز بوده و می‌باشد.[3] در این مقاله دو مفهوم دفاع و دعوی با‌توجه‌به موارد تمثیلی مذکور در مادۀ 18 و ۱۴۲ قانون آیین‌دادرسی مدنی مورد‌ مطالعه قرار گرفته و سعی شده این دو مفهوم تبیین گردد. درهمین‌راستا و براساس اینکه در کتاب‌های فقهی به این دو مفهوم بهتر پرداخته شده است، ابتدا این مفاهیم در فقه و سپس حقوق فرانسه مورد‌ مطالعه قرار گرفته شده است و سرانجام با نظر به رویۀ قضایی تلاش شده ضوابط تشخیص و تمایز دعوی از دفاع مشخص گردد.
 
[1]. مجموعه نشست‌های قضایی، مسائل آیین دادرسی مدنی، جلد 1، ویرایش سوم، معاونت آموزش قوۀ‌قضائیه، انتشارات جاودانه، 1387 ص ۲۴۴ و ۲۴۵.
[2]. مجموعه نشست‌های قضایی در امور مدنی، قضات دادگستری استان تهران(1399-1393) انتشارات دادگستری کلّ استان تهران، نوبت انتشار اول، ۱۴۰0 ص365.
[3]. خدابخشی، قواعد عمومی دعاوی، شرکت سهامی انتشار، دوم ۱۳۹۳ صفحۀ ۲۵ مفهوم دعوا.
 
 

کلیدواژه‌ها

• خوانده
• خواهان
• دادخواست
• دعوی
• دفاع
• مدعی
• مدعی‌علیه

موضوعات

• حقوق خصوصی

عنوان مقاله [English]

Distinguishing the claim from the defense: A critique of Articles 18, 142, and 275 of the Civil Procedure Code

نویسنده [English]

• kheyrollah hormozi

Assistant professor at Law and political faculty. Allameh Tabataba’I University. Tehran

چکیده [English]

Articles 18, 142, and 275 of the Civil Procedure Law are composed in such a way that the lawsuit and the defense are separated. For this reason, the question is raised whether lawsuit and defense are two separate concepts or whether similar concepts are called lawsuit or defense depending on which side of the lawsuit (petitioner or defendant) is raised. This question has occupied the minds of lawyers and judges and it has been discussed in the opinions of the courts and the judicial meetings of the justice judges. Distinguishing the defense of a lawsuit has been and still is one of the concerns of civil procedure authors. In this article, the two concepts of defense and lawsuit are studied according to the illustrative cases mentioned in Article 18 and 142 of the Civil Procedure Law and an attempt is made to explain these two concepts. In this regard and considering that these two concepts are better discussed in jurisprudence books, first these concepts have been studied in jurisprudence and then in French law, and finally, according to the judicial procedure, the criteria of recognition and distinction have been tried. The claim must be determined from the defense.

کلیدواژه‌ها [English]

• Petition
• claim
• defense
• claimant
• defendant