نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدی زاهدی ¹
• ابراهیم چاوشی لاهرود ²

¹ دانشیارحقوق عمومی و بین المللی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران ، ایران

² دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران ، ایران

چکیده

وضعیت حقوقی پدیده‌های فکری از زمان خلق تا شروع دوره حمایت و پس از آن سه دورة زمانی متفاوت را سپری می‌کنند. وضعیت پدیده‌های فکری به لحاظ مالکیتی از زمان خلق تا زمانی که زیر چترِ حمایتی حقوق مالکیت فکری قرار  می‌گیرند و پس از انقضای دورة حمایت و همچنین  اینکه پدیده‌های فکری خارج از شمول حقوق مالکیت فکری از چه حقوق مادی برخوردار هستند، موضوع این مقاله است. برای پاسخ به این سؤال با روشی توصیفی-تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای وضعیت حقوقی پدیده‌های فکری در دو دورة قبل و بعد از حمایت و تأثیر انحصار واقعی و قراردادی بر پدیده های مزبور بررسی شد و این نتیجه به‌دست آمد که پدیده‌های فکری تا زمانی که در سلطة عرفی پدیده‌آورنده آن قرار دارند مالیت داشته، مال محسوب می‌شوند و متعلّق به خالق آن است و پس از دورة حمایت در مالکیت عمومی جامعه یک کشور قرار نگرفته، بلکه جزئی از میراث مشترک بشریت محسوب می‌شود که محدود به مرزهای سرزمینی کشورها نبوده و هیچ شخص خصوصی، دولتی یا عمومی حقّ مالکیت و ایجاد انحصار بر آن را اعم از واقعی، قانونی و یا قراردادی ندارد.

کلیدواژه‌ها

• مالکیت فکری
• اموال فکری
• انحصار واقعی
• انحصار قراردادی
• قلمروی عمومی

عنوان مقاله [English]

The Legal Status of Intellectual Things Before and After the Protection Period

نویسندگان [English]

• Mehdi Zahedi ¹
• Ebrahim Chavoshi Lahrood ²

¹ Associate Professor of Public and International Law, Allameh Tabataba'i University, Tehran,Iran

² Ph.D. Student in in Private Law, Allameh Tabataba'i University, Tehran,Iran

چکیده [English]

The legal status of intellectual things has three different time periods from the time of creation to the beginning of the period of protection and after that. The status of intellectual things in terms of property from the time of creation until they fall under the protective umbrella of intellectual property rights and after the expiration of the protection period, as well as what economic rights have intellectual things outside the scope of intellectual property rights, is the subject of this article.  To answer this question, with a descriptive-analytical method and based on library studies, the legal status of intellectual things was investigated in two periods before and after the protection and the effect of real and contractual monopoly on mentioned things and concluded that things As long as they are under the customary dominion of the creator, are considered property and belong to the creator, and after the period of protection, they are not in the public ownership of the society of a country but are considered a part of the common heritage of humanity, that is not limited to the territorial borders of countries, and no private,  governmental, or public persons have the right to own and create a monopoly whether real, legal, or contractual over it.

کلیدواژه‌ها [English]

• Intellectual Property
• Real Monopoly
• Contractual Monopoly
• Public Domain