نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیارگروه حقوق بشر و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران،

چکیده

قواعد حمایت از اسرار تجاری بدون لازم دانستن کیفیت خاصّی همچون اصالت یا نو بودن و بدون هرگونه بررسی پیشینی، از انواع اطلاعات و نوآوری‌ها حمایت می‌کند. این حمایت، بدون اعطای حقّ ‌انحصاری به دارندة اسرار و صرفاً در برابر سه نوع تهدید یعنی افشا، تصاحب و استفادة غیرمجاز صورت می‌گیرد. با توجه به مبهم بودن مفهوم «غیرمجاز»، دامنة حمایت از اسرار تجاری نیز مبهم است. از این‌رو موضوع این مقاله، مطالعة حدودِ حمایت از اسرار در برابر افشای غیرمجاز است و پرسش اصلی آن است که منظور از افشای غیرمجاز چیست و چگونه و با چه معیارهایی می‌توان بین افشای مجاز و غیرمجاز تمایز قایل شد؟ بدین‌منظور، با مطالعه و استقرا در قوانین و رویه‌های کشورهای مختلف به‌ویژه دستورالعمل اتحادیة اروپا راجع به اسرار تجاری و حقوق آمریکا، نخست، فروض مختلف افشای اسرار تجاری، شناسایی و در پنج دستة افشا به رقبا، افشای‌ اجباری، افشا به دولت‌های خارجی، افشا به عموم و افشا در مقام افشاگری فساد، دسته‌بندی شده و سپس معیارهایی برای تشخیص افشای مجاز و غیرمجاز در هر فرض ارائه شده است. معیارهایی که در صورت رعایت، از منافع عمومی در برابر منافع خصوصی به نحو متوازن حمایت می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Protection of Trade Secrets Against Improper Disclosure

نویسنده [English]

  • Bagher Ansari

Associate Professor of Department of Human Rights and environmental law, Shahid Beheshti University, Tehran,Iran

چکیده [English]

trade secrets law protect all types of information and innovations without considering the need for a specific quality such as the originality or novelty of the information and without any prior review. This protection, without granting exclusive rights to the owner of the secrets, is done only against three actions, namely improper disclosure, possession and use. The subject of this article is to study the limits of protection of secrets against improper disclosure: What is meant by improper disclosure and how and by what criteria can a distinction be made between proper and improper disclosure? To this end, by studying and inferring into the laws and jurisprudence of different countries, especially the EU directive on trade secrets (2016) and US law, first, different hypotheses of disclosure of trade secrets, are categorized in five categories of disclosure to competitors, mandatory disclosures, disclosure to Foreign states, disclosure to the public and disclosing as a Whistleblower. then the criteria and conditions for recognizing proper and improper disclosures are explained separately in each case. Criteria that, if adhered to, could protect the public policy and the private interests in a balanced way.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Trade Secrets
  • Confidentiality
  • Non-disclosure Agreement
  • Economic Espionage
  • Freedom of Expression
انصاری، باقر؛ زند، حسین، «حمایت از داده‌های ‌‌آزمایشی در نظام مالکیت ‌‌فکری»، فصلنامه پژوهش ‌‌حقوق خصوصی، دوره 5، شماره 16، (1395).
اسماعیلی، محسن؛ تقی‌زاده، ابراهیم؛ حیدری منور، حسین، «حل چالش‌های عمده در دعاوی اسرار تجاری با رفع تزاحم دو حق؛ دادخواهی منصفانه وحفظ محرمانگی اطلاعات»، نشریه فقه و حقوق اسلامی، سال 9، شماره 16 (1397).  
رهبری، ابراهیم،  حقوق اسرار تجاری، (تهران:  انتشارات سمت، 1392).
رهبری، ابراهیم، «نقش قراردادهای محدودکننده در حمایت از اسرار تجاری؛ مطالعه در حقوق آمریکا، انگلستان، فرانسه و ایران»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، شماره 50 (1388).
شهبازی‌‌نیا، مرتضی؛ عشق‌‌پور، منصور؛ تقی‌زاده، ابراهیم، «مسئولیت مدنی ناشی از افشای اسرار تجاری توسط کارگر سابق»، دوفصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی، سال 27، شمارة 17 (1399).
قبولی درافشان، سید محمدمهدی؛ دانش ناری، حمیدرضا؛  ساعتچی، علی، «مطالعه تطبیقی حمایت مدنی و کیفری ازحقوق اسرار تجاری درنظام حقوقی ایران وآمریکا»، دوفصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی (دانش و توسعه سابق)، سال 19، شمارة4 (1392).