نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار حقوق خصوصی دانشگاه علامه طباطبائئ، تهران، ایران

چکیده

شکایت از حکم ورشکستگی همانند دعوی آن، به جهت تأثیر در حقوق اشخاص ذی‌نفع، از اهمیت زیادی برخوردار است. پیش از صدور رأی وحدت رویه شماره 789 سال 1399هیئت عمومی دیوان عالی کشور، در خصوص حکومت احکام خاص قانون تجارت برای شکایت از حکم ورشکستگی در دکترین تردید وجود داشت و در عمل نیز رویة قضایی مشخصی در چگونگی استناد به این مواد دیده نمی‌شد. هرچند موضوع اختلاف‌نظر موجد رأی وحدت رویۀ مذکور، مهلت اعتراض شخص ثالث به حکم ورشکستگی می باشد، لیکن رأی موصوف تنها به اعتبار مواد قانون تجارت تأکید کرده است که لامحاله بدون مطالعة آرای متعارض، به سختی می‌توان دریافت که موضوع منازعه، مقیّد کردن اعتراض ثالث به زمان‌های مقرر در قانون یادشده است. به‌علاوه، اعتبار یا عدم اعتبار مواد این قانون، تنها یکی از سؤالاتی بود که با صدور رأی فوق به آن پاسخ داده شد، لکن کماکان در خصوص اشخاص ذی‌نفع و شمول آن به اصحاب داخل یا خارج دعوی اعم از غایب و یا حاضر در جلسه دادرسی بدوی، دادگاه صالح، مبدأ و مهلت شکایت از حکم ورشکستگی، ابهامات متعدد دیگری باقی مانده که در این مقاله سعی شده است به سؤالات و ابهامات فوق، پاسخ متقن و روشنی داده شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Complaining about the Bankruptcy Order from the Point of View of Doctrine and Judicial Practice (Precedent) in the Light of Vote of Judicial Precedent No. 789

نویسنده [English]

  • Majid Bana’i Osku’i

Assistant Professor of Private Law, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Complaining about the bankruptcy order is very important as it affects the rights of the interested parties. Before the issuance of unified judicial precedent No. 789 of the year 2019 of the General Board of the Supreme Court, there was doubt in the doctrine regarding the rule of special provisions of the Commercial Law to complain about the bankruptcy order, and in practice, there was no specific jurisprudence on how to invoke these articles. Although the subject of disagreement that created the aforementioned unanimity vote is the deadline for the third party's protest against the bankruptcy order, the said decision has only emphasized the validity of the articles of the Commercial Law, which inevitably, without studying the conflicting opinions, it is difficult to understand that the subject of the dispute is the binding of the third party's protest to the times specified in the law. In addition, the validity or invalidity of the provisions of this law was only one of the questions that were answered by issuing the above decision, however, there are still many other uncertainties regarding the interested parties and their inclusion in the parties inside or outside the lawsuit, whether absent or present in the preliminary hearing, the competent court, the origin, and deadline for filing a complaint against the bankruptcy order that have been tried in this article to give clear and convincing answers to the above questions and uncertainties.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Commercial
  • Bankruptcy
  • Court
  • Lawsuit
  • Complaint and Third-party Protest
الف) فارسی
اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت- کلیات، معاملات تجاری، تجار و سازماندهی فعالیت تجاری، چاپ سیزدهم (تهران: انتشارات سمت، 1389).
اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت- ورشکستگی و تصفیه اموال، چاپ سیزدهم، (تهران: انتشارات سمت، 1389).
بنایی اسکویی، مجید، «دعوی ورشکستگی (ارمغان عمر- مجموعه مقالات در نکوداشت استاد دکتر محمود عرفانی)»، چاپ اول (تهران: انتشارات جنگل، 1399).
پژوهشگاه قوه قضائیه، ارزیابی رأی وحدت رویه و ایجاد رویه در دیوان عدالت اداری، گزارش نشست علمی پژوهشکده حقوق عمومی و بین الملل، (تهران، پژوهشگاه قوه قضائیه، 1394).
حاجعلی، نعمت اله؛ کوهنورد، ابوذر، «اعتراض ثالث به رای ورشکستگی در آیینه رویه قضایی»، مجله پژوهش‌های حقوقی، شماره 35 (1397).
خدابخشی، عبدالله، «ابعاد قضایی دعوی ورشکستگی»، فصلنامه تعالی حقوق، دوره جدید، شماره3 (1392).
ستوده تهرانی، حسن، حقوق تجارت، جلد چهارم، چاپ نوزدهم (تهرران: نشر دادگستر، 1391).
سماواتی، حشمت االله،  اصول ورشکستگی، مطالعه تطبیقی و نظری ورشکستگی بازرگانان حقیقی و شرکتهای تجارتی در حقوق ایران، چاپ دوم (تهران: انتشارات مجد، 1397).
شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی، جلد اول، چاپ اول (تهران: نشر میزان، 1380).
شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی، جلد دوم، چاپ اول (تهران: نشر میزان، 1381).
صدرزاده افشار، سیدمحسن، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، سه جلدی، چاپ دوم (تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی، 1373).
صقری، محمد، حقوق بازرگانی، ورشکستگی(نظری و عملی)، چاپ اول (تهران: شرکت سهامی انتشار، 1376).
زینالی، توحید، دعوای ورشکستگی در رویه دادگاه‌ها، چاپ اول (تهران: انتشارات چراغ دانش، 1394).
راستین، منصور، حقوق بازرگانی، چاپ دوم (تهران: انتشارات دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی، 1353).
رفیعی، محمدرضا، «چالش های نهاد آراء وحدت رویه، مجله حقوقی دادگستری»، دوره 85، شماره 114، (1400).
عبادی، محمدعلی، حقوق تجارت، چاپ سیزدهم (تهران: انتشارات گنج دانش، 1376).
عبدی‌پور فرد، ابراهیم، حقوق تجارت، جلد چهارم، حقوق ورشکستگی، چاپ اول (تهران: انتشارات مجد، 1397).
عرفانی، محمود، حقوق تجارت، جلد چهارم- ورشکستگی و تصفیه اموال، چاپ دوم (تهران: انتشارات جنگل، 1391).
کاتبی، حسینعلی، حقوق تجارت، چاپ هفتم (تهران: نشر گنج دانش، 1375).
کاتوزیان، ناصر، اعتبار امر قضاوت‌شده در دعوای مدنی، چاپ نهم، ویرایش سوم (تهران: نشر میزان، 1392).
کاویانی، کوروش، حقوق ورشکستگی، چاپ اول (تهران: نشر میزان، 1391).
کریمی، عباس؛ پرتو، حمیدرضا، آیین دادرسی مدنی، جلد دوم، چاپ اول (تهران: نشر دادگستر، 1395).
فخاری، جواد، ورشکستگی و تصفیه امور ورشکستگی(نظری و کاربردی)، چاپ اول (تهران: انتشارات ققنوس، 1379).
قائم مقام فراهانی، محمدحسین،  ورشکستگی و تصفیه اموال، چاپ نهم (تهران: شر میزان، 1395).
قلی زاده، احد، «تحلیلی بر اصل وحدت رسیدگی در قانون آیین دادرسی مدنی»، دانش حقوق مدنی، دوره 5، شماره2، (1395).
متین دفتری، احمد، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، جلد دوم، چاپ اول (تهران: انتشارات مجد، 1378).
محمدزاده وادقانی، علیرضا، حقوق تجارت(4)- ورشکستگی و تصفیه اموال، چاپ دوم (تهران: انتشارات مجد، 1396).
 واحدی، قدرت الله، آیین دادرسی مدنی با لحاظ قوانین جدید، جلد اول، چاپ دوم (تهران: نشر میزان، 1378).