نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی واحد قم ، دانشگاه آزاد اسلامی ،قم ، ایران

2 استاد تمام گروه حقوق خصوصی دانشگاه تهران ، تهران، ایران

3 استاد تمام گروه حقوق خصوصی ،دانشگاه تهران ، تهران ، ایران

چکیده

حق اختراع و علائم تجاری غیر مشهور، دارایی بالقوه برای سرمایه گذاری در حوزه‌های مختلف، بخصوص برای تامین سرمایه در توسعة صنایع محسوب می‌شوند. بند 3 مادة 1 قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی ایران، از این حقوق، به عنوان کالای سرمایه‌ای یاد می‌کند که می‌تواند موضوع قراردادهای سرمایه گذاری خارجی قرار گیرند. مساله این است که با دخالت عنصر خارجی در قرارداد رهن حق اختراع، چه قاعده ای امکان دست یابی به راه حل قابل پیش بینی و قطعی را در چارچوب روشهای شناخته شدة حل تعارض قوانین حقوق بین‌الملل خصوصی، میسر می نماید؟ بنظر می رسد اگر قانون حاکم بر قرارداد، با توافق طرفین تعیین نشده باشد و یا نزدیکترین عامل ارتباطی به قرارداد رهن حق اختراع، بدلایل اقتصادی غیر از عاملی باشد که در مادة 968 قانون مدنی ذکر شده است؛ آنگاه اتکاء به صرف روش حقوقی برای تعیین قانون حاکم کارآمد نخواهد بود. در این مقاله کوشش می‌شود با اشاره به ویژگی خاص اقتصادی رهن اموال فکری، و رویکردهای بین‌المللی اخیر بویژه راهنمای قانونگذاری آنسیترال، برای تعیین قانون حاکم بر قرارداد رهن حق اختراع، روشی را برای حل تعارض پیشنهاد کنیم که با ویژگی‌های مبنایی حقوق مالکیت فکری نیز مطابقت داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Conflict of Law rules Analysis on Security Interests of Patent Rights and Trade Marks

نویسندگان [English]

  • Abbas Ahadzadeh 1
  • Najadali Almasi 2
  • Saeed Habiba 3

1 PhD Student in Private Law, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran

2 Professor, Department of Private Law, University of Tehran, Tehran, Iran

3 Professor, Department of Private Law, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Patent rights and Trade Marks are potentially substantial assets to invest in various fields of developing industries. Article 1(d) Foreign Investment Promotion and Protection Act ratified by Iranian parliament in 2002 refer to those rights that could be the subject of foreign investment agreements in Iran. The question is that if there was an international factor in a security contract of a patent right, what conflict of law rule within the framework of well-known methods could achieve a definitive and, predictable solution. It seems that if there is not neither a mutual agreement nor the most closely connecting factor financially is other than the one referred to the Article 968 of Iranian Civil Code, merely recourse to the legal methods to resolve conflict of laws could be problematic. As a governing law on security interests in patent rights, this article attempts to propose a method of the conflict of law rule corresponded to fundamental features of intellectual property rights by referring to the classical rules of conflict of laws, fundamental economic features of security interests in intellectual property rights and recent international approaches, particularly, the UNCITRAL legislative guide of secured transactions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Industrial Property Rights
  • Security Interests Contract
  • Party Autonomy Principle
  • Choice of Law
  • Lex Fori
  • Economic Interests Analysis
اخلاقی، بهروز، «بحثی پیرامون توثیق اسناد تجاری»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 24 (1368).
ارفع‌نیا، بهشید حقوق بین‌الملل خصوصی، تعارض قوانین و تعارض دادگاه‌ها، (تهران: انتشارات بهتاب، جلد دوم، چاپ دوم، 1376).
امامی، سیدحسن، حقوق مدنی، (تهران: انتشارات اسلامیه، جلد دوم، چاپ دهم، 1382).
انصاری، مهدی، تحلیل اقتصادی حقوق قراردادها، (تهران: انتشارات جاودانه (جنگل)، چاپ دوم، 1393).
ایرانپور، فرهاد،  «اهلیت تمتع خارجی‌ها در حوزه حقوق بر آفرینش‌های فکری»، فصلنامه حقوق دانشگاه تهران، دورة 42، شماره 4 (1391).
ایرانپور، فرهاد، معلی، مهدی، «مبانی حقوق بر آفرینش‌های فکری»، فصلنامة حقوق دانشگاه تهران، دورة 40، شماره 8 (1389).
ایرانپور، فرهاد، نظام حقوقی حاکم بر قراردادهای تجاری بین‌المللی: تحول از نظام‌های حقوق ملی به‌سوی نظام حقوق فراملی، (تهران: موسسة مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش چاپ اول، 1390).
باقری، محمود و احدزاده، عباس، «قابلیت اعمال تئوری تحلیل منافع عمومی در دعاوی نقض حقوق مالکیت فکری»، فصلنامة مطالعات حقوق خصوصی، ، دورة 44، شمارة 2 (1393).
بجنوردی، سید محمدحسین، القواعد الفقهیه، تحقیق: مهدی مهریزی و محمدحسین دراینی، (قم: هادی، جلد ششم، چاپ اول، 1419).
 بهمئی، محمدعلی و شیخ عطار، حسنی، (1397): «قابلیت داوری دعاوی حقوق مالکیت فکری نیازمند ثبت»، مجله حقوقی بین‌المللی، شماره 85.
جنیدی، لعیا،  قانون حاکم در داوری‌های تجاری بین‌المللی، (تهران: نشر دادگستر، چاپ اول، 1376).
حبیبا، سعید و شعبانی کندسری، هادی، «بازپژوهشی نقش قبض در وضعیت رهن؛ مطالعة تطبیقی در حقوق اسلام، ایران و فرانسه»، آموزه‌های فقه مدنی، شماره 14 (1395).
حسینی سیستانی، سید علی، منهاج الصالحین، قم: مکتبه آیه اله العظمی سید علی حسینی سیستانی، جلد دوم، چاپ اول، 1416).
حکمت‌نیا، محمود، مبانی مالکیت فکری، (تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ دوم، 1387).
حلی، ابی‌طالب محمد بن الحسن بن یوسف بن المطهر (فخر المحققین)، ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد، تحقیق: کرمانی و اشتهاردی و بروجردی، (طبع بامر، جلد دوم، چاپ اول، 1387).
سلطانی، محمد و اخوان هزاوه، حامد، «ماهیت و قواعد حقوقی توثیق سهام»، فصلنامه بورس اوراق بهادار، شماره 17، سال پنجم (1391).
شمس، عبداله،  اجرای احکام مدنی، (تهران: انتشارات دراک، جلد دوم، چاپ سوم، 1398).
شیروی، عبدالحسین و پنداشته‌پور، محمدرضا، «عامل ارتباط در شناسایی قانون حاکم بر قراردادهای اموال فکری»، مجله حقوق خصوصی پردیس فارابی دانشگاه تهران، دورة 12، شمارة 1 (1394).
طوسی، ابوجعفر، محمد بن حسن (شیخ طوسی)، المبسوط فی فقه الامامیه، تحقیق: سید محمد تقی کشفی، (تهران: نشر المکتبه المرتضیه لاحیا الاثار الجعفریه، جلد دوم، چاپ سوم، 1387).
عاملی، زین‌الدین بن علی ،  حاشیه شرائع الاسلام، (قم: دفتر تبلیغات اسلامی قم، جلد اول، چاپ اول، 1422).
عاملی، زین‌الدین بن علی، (شهید ثانی)، فی شرح اللمعه الدمشقیه، (بیروت: دارالاحیاء التراث العربی، 1411).
قمی سبزواری، علی بن محمد بن محمد، جامع الخلاف و الوفاق، تحقیق: شیخ حسین حسنی بیرجندی، (قم: زمینه‌سازان ظهور امام عصر، چاپ اول، 1379).
کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی ( عقود اذنی، وثیقه‌های دین)، تهران: دانشگاه تهران، چاپ اول، 1364).
کرکی، ابوالحسن علی بن حسین (محقق ثانی)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، (بیروت: موسسه آل البیت الاحیاء التراث العربی، چاپ اول، 1408).
کریمی، عباس و معین‌الاسلام، محمد، «رهن اموال فکری»، فصلنامه حقوق دانشگاه تهران، دورة 38، شماره 2 (1387).
الماسی، نجادعلی  حقوق بین‌الملل خصوصی، (تهران: نشر میزان، چاپ سوم، 1384).
الماسی، نجادعلی و احدزاده، عباس «نقش اصول بین‌المللی حمایت از مالکیت فکری برای انتخاب قانون حاکم بر نقض حق مالکیت فکری»، فصلنامة مطالعات حقوق خصوصی، دورة 46، شمارة 3 (1395).
محقق ثانی، ابوالحسن علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، (بیروت، مؤسسه آل‌البیت الاحیاء التراث العربی، چاپ اول، 1408).
محمودی، اصغر، «رهن اموال فکری در پرتو مقررات قانون مدنی و مطالعه تطبیقی»، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورة 16، شمارة 1 (1391).
موسوی خمینی، سید روح‌اله، تحریرالوسیله، (تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، 1379).
نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، (بیروت: دار الاحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، 1981).
Akhlagi, B,.(1989). “Discussion around Security for commercial papers”. Faculty of Law and Political Science of Tehran University Journal, No. 24. [In Persian] 
Almasi, N.A. and Ahadzadeh, A,.(2016). “The Role of International Principals of Intellectual Property Protection on Governing Law Selection”, Private Law Studies, Tehran: University of Tehran, Vol.46, No.3. [In Persian]
Almasi,N.A,.(2005). “Private International Law” third Edition, Tehran: Mizan Publiction. [In Persian]
Ameli, Zein-al-din ben Ali,(Shahid Sani),. (2001), “Hasheih Sharaye-al-Eslam”, Vol.1, First Edition, Qom: Islamic Propaganda Office.. [In Arabic] 
Ameli, Zein-al-din ben Ali,(Shahid Sani),.(1990), “Fi Sharh-al- Lomeh-al-Dameshgheih”, Beirout:Dar-al-Ahia-al-Toras-al-Arabi,(In Arabic)
Ansari,M.(2014). “Economic Analysis of Contract Laws”, Second Edition, Tehran: Javdaneh Publictaion(Jungle). [In Persian]
Arfania, B. (1997). “Private International Law: Conflict of Laws and Conflict of Jurisdictions” Volume 2, Second Edition, Tehran, Behtab Publication. [In Persian]
Bagheri, M and Ahadzadeh, A,.(2014). “Applicability of Public Interest Analysis in Infringement Cases of Intellectual Property Law”, Quarterly Private Law Studies, Tehran: University of Tehran, Vol.44, No.2. [In Persian]
Bagheri, M. and Chizu N,.(2002). “The private international law of securities transactions: a socio- economic analysis”, The Company Lawyer, Vol. 23,No.1 .
Bahmaei,  M. A. and Sheikh-Attar, H,. (2018). “The Arbitrability of Disputes Concerning Registered Intellectual Property Rights”, International Law Review, Vol.35, No.58. [In Persian]
Bariatti, S.,(2010). “The Law Applicable to Security Interests in Intellectual Property Rights”, Journal of Private International Law, 6:2.
Bojnourdi, S.M.H,.(1998), “Al- Ghavaed-al-Feghheih”, Vol.6, 6th Edition, Researched by: Mehrizi, M. and Draiani M.H,. Qom: Hadi Publication.. [In Arabic]
Campbell Connelly & Co Ltd v Noble [1963] 1 All ER 237, [1963] 1 WLR 252 .
Carruthers, J.M.,(2005). “The Treansfer of Property in The Conflict of Laws”, Oxford University Press,.
Corcovado Music Corp. v. Hollis Music, Inc. 981 F.2d 679 (2d Cir. 1993).
Currie, Brainerd(1958). “The Constitution and the Choice of Law: Governmental Interests and the Judicial Function,” University of Chicago Law Review 9.
Dicey, Morrise and Collins,(2018). “The Conflict of Laws”, 15th Edition, Sweet & Maxwell,.
Edith P.,(1980).“The Austrian Codification of Conflicts Law, The American Journal of Comparative Law”, Vol. 28, No. 2 .
EEC Convention on the Law applicable to Contractual Obligations, [1980] OJ L266/1.
Eechoud,  M.V.,(2003). “Choice of Law in Copyright and Related Rights: Alternatives to the lex protectionis”, Kluwer law International, 2003.
Emami, H.(2003).”Civil Law” Vol. 2, 10th Edition, Tehran: Eslamieh Publiction. [In Persian]
Fawcett, J. J. and Torremans, P.,(2011). “Intellectual Property and Private International Law”, (2nd Edition), Oxford Private International Law Series.
Getty Images (US) Inc v Advernet Inc f/k/a VR Marketing Inc 2011 WL 2732202.
Ghomi Sabzevari, Ali ben Mohammad,(1958),. “Jame-al-Khalaf va Alvefagh”, First Edition, Researched by: Sheykh Hosein Hasani Birjandi, Qom, Zamineh Sazan Zohor Emam Asr Publication.. [In Arabic]
Great Clips Inc v Hair Cuttery of Greater Boston LLC and Great Cuts Inc 2009 WL 458554 (D Mass).
Habiba, S. and Shabani, K.H., (2016). “Re-Examining the Role of Taking Possession in The Mortgage situation: Comparative Study in Islam(Sharia), Iran and French Law”, Civil Jurisprudence Doctrines, Razavi University of Islamic Sciences, Vol.8, No. 14. [In Persian] 
Hekmatnia, M., (2008), “The Theoretical Foundations of Intellectual Property”, Second Edition, Tehran:  Publishing Organization of the Institute of Islamic Culture and Thought.
Helli, (Fakhr-al-Mohagegin),(1966), “Izah-al-Favaed fi Sharh Eshkalat-al-Ghavaed” Vol.2, First Edition, Researched by: Kermani, Eshtehardi, and Broujerdi, Bamer Publication.. [In Arabic] 
Hill Kay, H,.(2001). “Currie’s Interest Analysis in the 21th Century: Losing the Battle, But Winning the War, 37Willamette L. Rev. 123 .
Hoseini Systani, S.A.,(2005), “Menhaj –al- Salehin”, Vol.2, First Edition, Qom: Maktab Ayatollah –al- Ozma Hoseini Sistani, S.A. Publication.. [In Arabic]
Intellectual Properyt: Principles Governing Jurisdiction, Choice of Law, AND Judgments in Transnational Disputes, American Law Institute(ALI), 2008, available in: : https://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/us/us218en-part2.pdf
Iranpour, F and Moalla, M,.(2010). “Legal Bases of Intellectual Works”, Private Law Studies, Tehran: University of Tehran, Vol.40, No.8. [In Persian]
Iranpour, F,. (2012),” The Enjoyment Capacity of  Foreiners on  Intellectual Property Rights”, Private Law Studies, Tehran: University of Tehran, Vol.42, No.4. [In Persian] 
 Iranpour, F,.(2011),”The Legal Structure of International Commercial Contracts: from National Legal Orders to Transnational Legal Order”, First Edition, Tehran: The Shahr-e-Danesh Institute of Law Publication. [In Persian]
Joneidi, L,.(1997), “Applicable Law on International Commercial Arbitration”, First Edition, Tehran: Dadgostar Publication. [In Persian]
Karaki, (Mohagheg Sani),(1987),. “Jame-al-Maghded fi Sharh-al-Ghavaed”, First Edition, Beirout: AL-OL-Beyt Al-Ahia-al-Toras-al-Arabi Institute Publication,(In Arabic)
Karimi, A and Moin-al-Eslam, M,.(2008) “The Pledge of Intellectual  Property Rights”, Quarterly Private Law Studies, Tehran: University of Tehran, Vol.38, No.2. [In Persian] 
Katouzian, N,.(1985) “Civil Law: OGHOOD MOAYYAN 3” First Edition, Tehran: University of Tehran. [In Persian]
Mahmoudi, A,. (2012)“Intellectual Property Mortgage in the Light of the Provisions of Civil Law and Comparative Study”, Quarterly Comparative Law Researches, Vol. 16, No.1, Tehran: University of Tarbiat Modares. [In Persian]
Modiano, G,.(1980), “International Patent Licensing Agreements and Conflict of laws”, Northwestern Journal of International Law & Business, Volume 2, No.1.
Mousavi Khomeini, S.R.A,.(1958), “Tahrir-al-Vasileh”, First Edition, Tehran: Institute of Setting and Publishing of Emam Khomeini’s Works.. [In Arabic]
Najafi, Mohammad Hasn ben Bagher,.(1981), “Javaher-al-Kalam fi Sharh Sharaye –al-Islam”, 7TH Edition, Beirout: Dar-al-Ahia-al-Toras-al-Arabi.. [In Arabic] 
Palmer, E,. (1980),  “The Austrian Codification of Conflicts Law”, The American Journal of Comparative Law, Vol.28,No.2 , Published by; Oxford University Press.
 Principles on Conflict of Laws  in Intellectual Property,  European Max Planck Group on Conflict of Laws in Intellectual Property (CLIP),2011, available in: https://www.ip.mpg.de/fileadmin/ipmpg/content/clip/the_draft-clip-principles-25-03-20117.pdf
Regulation (EC) No 593/2008 of the European Parliament and of the Council of 17 June 2008 on the law applicable to contractual obligations (Rome I), [2008] OJ L177/6.
Shams, A.,(2019), “Execution of Civil Judgments”, Vol. 2, Third Edition, Tehran: Drak Publication. [In Persian]
Shiravi, A.H. and Pendashtehpoor, M.R.,(2015) “Connecting Factors in Identifying the Law on Intellectual Property Contracts”, Vol.12, No.1, Journal of Private Law, University of Tehran. [In Persian]
Soltani, M. and Akhavan Hazaveh, H., (2012) “ Legal Nature and Rules of Giving Shares as Security”, Vol.5, No. 17, Tehran: Quarterly Journal of Securities Exchange. [In Persian]
Symeonides, S,. (2008), “American Private International Law”, Kluwer Law International.
The Korean Principles on International Intellectual Property Litigation (‘Korean Principles’).
The Uniform Commercial Code, available in: https://www.uniformlaws.org/acts/ucc
Tousi, Mhammad Ben Hasan(Sheykh Tousi),(1966), “Almabsout fi Feghh-al- Emamyeih”, Researched by: Kashfi, S.M,. Vol.2, Third Edition, Tehran: Almaktab-al-Mortezeih-le- Ahia-al-Asar-al-Jafareih.. [In Arabic]
Ulmer, E,.(1978) “Intellectual Property Rights and the Conflict of Laws”, Kluwer, Netherlands.
Uncitral Legislative Guide on Secured Transactions(Supplement on Security Rights in Intellectual Property), United Nations, New York, 2011, available in: https://www.uncitral.org/pdf/english/texts/security-lg/e/10-57126_Ebook_Suppl_SR_IP.pdf.