نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• غفور خوئینی ¹
• شهرزاد اونق ²
• مهشید جعفری هرندی ³

¹ دانشیار حقوق خصوصی دانشگاه خوارزمی

² دانشجوی دکتری فقه و حقوق خوارزمی

³ دانشجوی دکتری فقه و حقوق خصوصی خوارزمی

چکیده

 
اواخر دهه1980با اعمال قوانین سختگیرانه زیست­محیطی درکشورهای صنعتی هزینه­های امحاء زباله­های خطرناک افزایش یافت و انتقال این پسماندها به کشورهای درحال توسعه و اروپای شرقی آغاز گردید. با افزایش پسماندهای خطرناک درکشورهای مزبور و فجایع ناشی از آن­، صادرات این قبیل زباله­ها در جامعه بین­الملل به­عنوان تجارتی خطرناک شناخته شد. درسال1989کنوانسیون بازل برای کنترل حمل­ونقل برون­ مرزی پسماندهای خطرناک ودفع اصولی آن­ها توسط برنامه محیط­زیست سازمان ملل تهیه و به تصویب کشورهای مختلف رسید. ایران نیز در سال1371به این کنوانسیون پیوست و در ماده14 قانون مدیریت پسماند (1383) نقل و انتقال برون­مرزی پسماندهای ویژه را به مقررات آن ارجاع داده­است.کنوانسیون در ارتباط با خسارات ناشی از حمل­و­نقل زباله­های خطرناک و جبران آن­ در قالب پروتکل الحاقی قائل به استاندارد دوگانه مسئولیت­ مطلق و مسئولیت مبتنی­بر تقصیر است و با اعمال محدودیت­ مالی در مسئولیت­مطلق، جهت تضمین حداقل جبران خسارت از طریق بیمه اجباری، جبران مالی تکمیلی و محدودیت­ زمانی، رژیم کنوانسیون بازل را ارتقا بخشیده­است. پروتکل بر­خلاف سایر کنوانسیون­های بین­المللی راجع­ به زباله­های خطرناک، مسئولیت مطلق را متوجه حامل ندانسته، بلکه افراد دیگر را با توزیع زمانی مسئولیت، مشمول مسئولیت ­مطلق می­داند.

کلیدواژه‌ها

• زباله های خطرناک
• مسئولیت­ مطلق
• مسئولیت مبتنی بر تقصیر
• حمل ­و­نقل غیر­قانونی

عنوان مقاله [English]

Civil Liability of Transboundary Movements of Hazardous Wastes and Their Disposal within the Frameworks of Iranian Law and the 1999 Protocol To Basel Convention

نویسندگان [English]

• Ghafour Khoeyni ¹
• Shahrzad Ounagh ²
• Mahshid Jafari Harandi ³

¹

²

³

چکیده [English]

In the late 1980s, imposing stringent environmental regulations in industrialized
countries increased the costs of eliminating hazardous waste, and thus its transport
to the developing and Eastern European countries began. Following the
enhancement of the amount of hazardous waste and relevant disasters in these
countries, the export of such wastes was recognized as a serious business by the
international community. Hence, in 1989, Basel Convention on the Control of
Transboundary Movements of Hazardous Waste and their Principle Disposal was
prepared by the United Nations Environmental Program and adopted by different
countries. Meanwhile, in1993, Iran became a member of the Convention
subsequently referring the disposal of special waste overseas to its regulation in
Article 14 of the Law on Waste Management (2005). In relation to the damages of
transporting hazardous waste and its compensation, the Convention has designed
an Additional Protocol; attached to the double standard of strict and fault-based
liabilities with limited financial strict liability. Basel Protocol has promoted the
Basel Convention regime to ensure minimum compensation through compulsory
insurance, supplemental financial compensation and time limits for claims.
However, unlike other international conventions on hazardous waste, it has
assumed strict liability not to be undertaken by the carrier, but by the people via the
temporal distribution of responsibilities.

کلیدواژه‌ها [English]

• Hazardous Wast
• StrictLiability
• fault-based liability
• Illegal Traffic