نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار حقوق خصوصی دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق مالکیت فکری دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

در برخی نظام های حقوق نوشته، خالقان آثار ادبی، از حق معنوی ویژه ای تحت عنوان حق انصراف از نشر اثر برخوردار هستند. به موجب این حق، چنانچه عقاید خالق بعد از واگذاری حق نشر اثر به دیگری تغییر اساسی کند، وی حق دارد از ادامه انتشار اثر خود جلوگیری کند. همچنیبن در برخی نظام های حقوقی ، این حق بنا به دلایل اقتصادی و عدم بهره برداری ناشر ظرف مدت زمان مشخصی قابل اعمال است. از آنجا که مبنای اصلی این حق، به نظریه شخصیت باز می‌گردد، مدافعان حق انصراف، آن را ابزار مناسبی برای حفظ شخصیت پدید آورنده می‌دانند. در مقابل، نظام های حقوقی مبتنی بر فایده گرایی، به واسطه هزینه های اجرای حق انصراف، از پذیرش آن سرباز می‌زنند. این حق در نظام حقوق داخلی، شناسایی نشده است. با وجود این، با توجه به اینکه مبنای نظام حقوق ادبی و هنری کشورمان، عمدتاً مبتنی بر حفظ شخصیت خالق است وحق انصراف ماهیتاً امتداد حق نشر به شمار می‌رود،در این مقاله حق انصراف از نشر در نظام حقوق داخلی پیشنهاد شده است. با وجود این، به منظور به حداقل رساندن هزینه های اجرا، شرایط و استثنائاتی نیز در نظر گرفته شده است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The right to Withdraw from Publication of Literary Works (Comparative Study of International Instruments and Some Legal Systems Adopting the Right

نویسندگان [English]

  • Tayebeh Saheb 1
  • Abbas Moradi 2

1 Assistant Professor of Tarbiat Modares University, Tehran. Iran.

2 M.A student of Intellectual Property Law, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

In some civil law countries, creators of literary works have a special moral right titled withdrawal of publication. By virtue of this right, if the creator's opinions and believes change drastically after assignment of publishing right, he has the right to prevent further publication of his work and stopping the circulation of his/ her work in the market. Also, in some legal systems, this right can be exercised for economic reasons in case of non-exploitation of the work by the publisher.
Since the underlying principle of this right rests on the theory of personality, advocates of the right of withdrawal consider it as a suitable tool to preserve the creator's personality. In contrast, utility-based legal systems refuse to accept it because of its huge costs on publishers. This right is not explicitly recognized in the Iranian legal system. However, given that the foundation of literary rights in our country is mainly based on the preservation of creator's personality, and the right to withdraw is essentially the extension of right to disclosure, this article defends the insertion of this right in Iranian Legal system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Right of withdrawal
  • Right to publish
  • Right of divulgation
  • Moral rights
  • Copyright
-    آیتی، حمید، حقوق آفرینش‌های فکری، (تهران: نشر حقوقدان، 1375).
-     امینی نژاد، علی، صفایی، سید حسین، «تحلیلی فقهی و حقوقی موانع نقل‌وانتقال حق معنوی مؤلف»، مجله پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره 47، بهار (1396).
-     توسلی نائینی، منوچهر، جعفری شهین«کنوانسیون برن 1886 و مزایای الحاق به آن»,  مجله پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، پائیز (1388) دوره 5، شماره 17.
-     حکمت نیا، محمود، مبانی مالکیت فکری، چ، دوم، (تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،  1387).
-     _______________، مروری بر حقوق اخلاقی مالکیت فکری و مبانی اعتبار آن، در مباحثی از مالکیت فکری، چ، اول، (تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1394).
-     زرکلام ستار، حقوق مالکیت ادبی و هنری، (تهران: انتشارات سمت، 1387).
-    صالحی ذهابی، حق اختراع، (تهران: انتشارات شرکت سهامی ‌انتشار، 1388).
-    صفایی سید حسین، «مالکیت ادبی و هنری 2»، مجله دانشکده حقوقو علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 7، پائیز (1350).
-    ______________، مقالاتی درباره حقوق مدنی و حقوق تطبیقی، (تهران: نشر میزان، 1375).
-    ______________ ، صادقی محسن و محسنی حسن، «مطالعه تطبیقی حقوق معنوی پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری و دارندگان حقوق مرتبط»، مدرس علوم انسانی، پژوهش‌های حقوق  تطبیقی , شماره 47 پائیز (1385).
-     صادقی محمود، صادقی محسن، حمایت از حقوق مالکیت فکری در محیط اینترنت، (تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، آبان 1386).
-    کلود کلمبه، اصول بنیادین حقوق مؤلف و حقوق مجاور در جهان ترجمه و توضیح دکتر محمد زاده وادقانی، علیرضا، (تهران: بنیاد حقوقی میزان، زمستان 1390).
-     لغتنامه دهخدا
-     ملکی مصطفی، «امکان سلب حقوق مربوط به شخصیت در فقه و حقوق ایران، فصلنامه مطالعات حقوق»، شماره 15، 142. زمستان (1396).
-     محسنی، سعید، قبولی درافشان، سید محمدمهدی: «حق پدیدآورنده اثر ادبی و هنری نسبت به اصلاح یا استرداد اثر»، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، دوره 1، شماره 2، زمستان (1391)
- S. McKeown John, Canadian Intellectual Property Law and Strategy, Oxford University Press.Inc. 2010.
- Goldstein, Paul. International copyright: principles, law, and practice. Oxford University Press, USA, 2001.
- M. Taitano and S. Farb, International Moral Rights: Working Document – Moral Rights by Country, 2005, Available at: http://www.interpares.org/display_file.cfm?doc=ip2(policy)moral_rights.pdf
- Prasad, Akhil, Aditi Agarwala, and Akhil Prasad. Copyright Law Desk Book: Knowledge, Access & Development. Universal Law Publishing, 2009
- Radkova, Lenka:” Moral Rights of Authors in International Copyright of the 21st Century: Time for Consolidation?”, Dissertation of Masters of Law, the University of British Columbia, 2001
- Rajan, M.T.S.” Moral rights: principles, practice and new technology. Oxford University Press, 2011.
- Rigamonti, Cyrill P. "Deconstructing moral rights." Harv. Int'l LJ 47 (2006): 353
- Schere, Elizabeth. "Where Is the Morality: Moral Rights in International Intellectual Property and Trade Law." Fordham Int'l LJ 41 (2017): 773.
- Sundara Rajan, Mira T., “Moral Rights and Copyright Harmonization: Prospects for an 'International Moral Right” (April 5, 2002). 17th BILETA Annual Conference Proceedings. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=1809619