نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی

2 استاد حقوق خصوصی ،دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

انعقاد قرارداد داوری، مبتنی بر اصل آزادی قراردادی است و نظم عمومی به‌عنوان استثناء، محدودکننده این آزادی است. به‌بیان‌دیگر هرچند قرارداد داوری، محصول توافق خصوصی طرفین اختلاف است اما نمی‌توان اراده مشترک طرفین را برای ارجاع هر موضوعی به داوری، مطلق پنداشت. گاه قانون ارجاع برخی از موضوعات را به داوری منع یا محدود کرده است و مبنای این‌گونه منع یا محدودیت‌ها را باید در مفهوم بنیادین نظم و مصالح عمومی، جستجو کرد. بر این مبنا حل‌وفصل برخی از موضوعات صرفاً در صلاحیت دادگاه است و اگر داوران اقدام به صدور رای داوری درباره چنین موضوعاتی نمایند رای داوری مزبور غیرقابل‌اجرا خواهد بود. در این مقاله با طرح دیدگاه صاحب‌نظران ایرانی، در مورد تأثیر نظم عمومی بر قرارداد داوری اختصاراً به تبیین مفهوم سیال نظم عمومی پرداخته و همچنین رویه قضایی محاکم ایران راجع به اثر نظم عمومی بر قرارداد داوری به‌طور خاص نقل و مصادیق مورد مناقشه در خصوص موضوعات غیرقابل ارجاع به داوری یعنی اصل 139 قانون اساسی، دعاوی ورشکستگی و اعسار، دعاوی حوزه حقوق خانواده، دعاوی مالکیت فکری، دعاوی اوراق بهادار و دعاوی مربوط به قراردادهای کار مورد تأمل قرار گرفته است.
 

تازه های تحقیق

-

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Public order as a source of limitation for the award of an arbitration agreement: An Investigation into Iran's Judicial Process

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Asadzadeh 1
  • godarz eftekhar jahromi 2

1 Shahid Beheshti University

2 Private Law, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Abstract:
Concluding of the arbitration agreement is based on the principle of party autonomy but this principle is restricted by public order. In other words, although the arbitration agreement is mainly based on the private agreement of both parties, it is not correct that the common will of both parties have an absolute authority to refer any disputes to arbitration. Sometimes the law forbid or restrict the reference of some disputes to arbitration, and the reason for these are based on the basic concept of public order and interest; thus, the settlement of some disputes are merely on the authority of the courts and if the arbitrators proceed to issue an award about such disputes, that award will not be applicable. This article will outline the opinions of Iranian scholars with regard to the effect of public policy on the arbitration agreements as it could help to understand the floating essence of public policy. In addition, this article set forth to analyses the most important cases in relation to arbitrability which are the Art. 139 of the constitution, bankruptcy claims, family disputes, intellectual property claims, securities claims and also labor and employment contracts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Arbitration agreement
  • Public order
  • Limitation of autonomy
  • Arbitrability
  • Jurisprudence
فارسی
-    الماسی، نجاد علی، تعارض قوانین، (تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ هفتم، 1378)
-    امامی، سید حسن، حقوق مدنی، ج 4 ، (تهران: نشر اسلامیه، 1368)
-    بهمئی، محمدعلی و شیخ حسنی، عطار، «قابلیت داوری دعاوی حقوق مالکیت فکری نیازمند ثبت»، مجله حقوقی بین‌المللی مرکز امور حقوقی بین‌المللی ریاست جمهوری، شماره 85، بهار و تابستان 1397
-    پیری، فرهاد، اصول انتخاب قانون حاکم بر قراردادهای تجاری بین‌المللی (تهران: انتشارات جنگل، 1397)
-    پیری، فرهاد، حقوق تجارت بین‌الملل در رویه قضایی ایران، (تهران: انتشارات جاودانه، 1395)
-    پیری، فرهاد، تأثیر نقض قرارداد داوری بر روند حل‌وفصل اختلافات تجاری بین‌المللی: بررسی تطبیقی آرای قضایی (پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق تجارت بین‌الملل، دانشگاه شهید بهشتی، 1390)
-    تفرشی، محمد عیسی و ابدالی، مهرزاد، «بررسی قراردادهای نامشروع (مغایر نظم عمومی) در حقوق فرانسه، انگلیس و ایران»، مجله پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دوره 8، شماره 20، زمستان 1383
-    جمالی جعفر و محمد صادقی، رویه هیئت داوری بورس و اوراق بهادار (تا پایان سال 1395)، (تهران: انتشارات بورس، 1396)
-    جنیدی، لعیا، قانون حاکم در داوری‌های تجاری بین‌المللی، (تهران: نشر دادگستر، 1376)
-    جنیدی، لعیا و نسترن غیاثوند قزوینی، «داوری پذیری در نظام حقوقی ایران با تأکید بر رویه قضایی»، مجله دو فصلنامه حقوق تطبیقی مرکز مطالعات حقوق تطبیقی دانشگاه مفید، دوره 5، شماره 108، پاییز و زمستان 1396
-    خدابخشی، عبداله، حقوق دعاوی: بایسته‌های حقوق داوری تطبیقی، ج 6، (نشر شرکت سهامی انتشار، 1397)
-    سلجوقی، محمود، حقوق بین‌الملل خصوصی، ج 2، (تهران: نشر میزان، 1382)
-    نصیری، مرتضی، تعارض قوانین در تجارت بین‌الملل، (تهران: انتشارات جنگل، چاپ دوم، 1396)
-    نیکبخت، حمیدرضا، شناسایی و اجرای آرای داوری‌ها در ایران، (تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، 1391)
-    نیکبخت، حمیدرضا، شناسایی و اجرای آرای داوری‌ها در ایران، (تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، 1391)
-    نیکبخت، حمیدرضا، «محدودیت‌های اعمال قانون خارجی در تعارض قوانین»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 44، 1385
 English Sources:
-       Born, Gary, International Arbitration: Law and Practice (The Netherland, Kluwer Law International, 2012)
-       Gaillard, Emmanuel and Savage, John, Fouchard, Gaillard, Goldman on International Commercial Arbitration (The Netherlands: Kluwer Law International 2009)
-       Ghodoosi, Farshad. (2016), “The Concept of Public Policy: Revisiting the Role of the Public Policy Doctrine in the Enforcement of Private Legal Arrangements”, Nebraska Law Review, Vol. 94
-       Kronke, Herbert & others, Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards: A Global Commentary on the New York Convention (The Netherlands: Kluwer Law International, 2010)
-       Mistelis, Loukas and Brekoulakis, Stavros (eds), Arbitrability (The Netherlands: Kluwer Law International)
-       Poudret, Jean-François and Besson, Sébastien, Comparative Law of International Arbitration (2nd edn, London: Sweet & Maxwell 2007)
-       Schwarz, Franz and Konrad, Christian, The Vienna Rules: A Commentary on International arbitration in Austria (United Kingdom, Kluwer Law International 2009)
-       UNCITRAL 2012 Digest of Case Law on the Model Law on International Commercial Arbitration
-       Van Den Berg, Albert Jan, The New York Arbitration Convention of 1958: Towards a Uniform Judicial Interpretation (Denvor/ Boston: Kluwer Law and Taxation Publications, 1981)