وضعیت حقوقی اجاره مال مشاع

مجتبی شفیعی؛ گودرز افتخارجهرمی

دوره 9، شماره 33 ، دی 1399، ، صفحه 39-61

https://doi.org/10.22054/jplr.2020.41596.2205

چکیده
  اشاعه، یکی از حالت هایی است که در مورد اموال قابل تصور است. در این حالت، به جای آن که مالکیت مال به طور کلی، متعلق به یک نفر باشد، دو یا چند نفر، مالک مال هستند. در حالت اشاعه، مالکیت شرکا در تمام اجزا و ارکان مال است به نحوی که هر جزئی از مال که در نظر گرفته شود کلیه شرکا در آن سهیم هستند و هیچ شریکی نمی تواند نسبت به جزئی از مال ادعای انحصاری ...  بیشتر

تحول در مقررات ناظر بر حمل بین‌المللی مسافر از طریق دریا در پرتو کنوانسیون آتن 1974 و پروتکل اصلاحی لندن 2002

پرویز عامری؛ حبیب طالب احمدی؛ علی رضائی؛ عرفان خسروانی

دوره 10، شماره 36 ، مهر 1400، ، صفحه 39-66

https://doi.org/10.22054/jplr.2022.56821.2499

چکیده
  حجم حمل مسافر از طریق دریا به لحاظ امنیت بالا و هزینه اندک، بیشتر از سایر طرق حمل می‌باشد. به جهت همین حجم گسترده وضع قواعد و کنوانسیونهای بین المللی لازم بود. در این راستا اولین کنوانسیون در سال 1961 تحت عنوان قواعد بروکسل تدوین شد. این کنوانسیون با استقبال دولتها مواجه نشد و به همین جهت کنوانسیون آتن 1974 پیش بینی گردید. این کنوانسیون ...  بیشتر

قانون حاکم بر قرارداد بین المللی؛ بررسی موردی دادنامه ای از شعبه ی 18 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

سعید حقانی؛ مرضیه حکیمی

دوره 9، شماره 34 ، فروردین 1400، ، صفحه 41-64

https://doi.org/10.22054/jplr.2021.51359.2384

چکیده
  در این مقاله با ارائه و نقد رایی در رابطه با تعارض قوانین در زمینه قراردادی، به بررسی میزان توجه دادگاه ایرانی به روش شناسی حل تعارض قوانین پرداخته شده است. شعبه ی 18 دادگاه تجدیدنظر استان تهران به موجب دادنامه ی شماره 1072 مورخ 10/8/1396، با اعمال ماده ی 968 قانون مدنی، با توجه به محل انعقاد قرارداد موضوع اختلاف، قانون آلمان را صالح به اعمال ...  بیشتر

مبنای مطلوب مسئولیت مدنی از دیدگاه تحلیل اقتصادی حقوق (با نگاهی به حقوق بازار)

فضه سلیمی؛ محمد باقر پارساپور

دوره 9، شماره 35 ، تیر 1400، ، صفحه 41-66

https://doi.org/10.22054/jplr.2021.47057.2295

چکیده
  از مباحث مهم در تحلیل اقتصادی حقوق، مسئولیت مدنی است و مبنای مسئولیت مدنی، بنیادی‌ترین موضوع در تحلیل محتوای قواعد ضمان قهری است. تحلیل اقتصادی مبنای مسئولیت مدنی شامل دو نوع رویکرد است: تحلیل اقتصادی مبانی سنتی و گرایش به مبانی جدید. در میان نظریات سنتی در قواعد عام، با تغییر در اطراف دعوی و سطح احتیاط آنها، بسته به موضوع، هر کدام ...  بیشتر

حقوق خصوصی
قاعده‌سازی دیوان عالی کشور از توصیف خیارات قراردادی و احراز شرط عدم تصرّفات ناقله (نقد رأی وحدت‌رویۀ شمارۀ ۸۱۰ مورخ 3/4/1400)

محمدعلی حسینی؛ علی رضائی؛ سیروس حیدری؛ حجت مبین

دوره 11، شماره 42 ، فروردین 1402، ، صفحه 41-76

https://doi.org/10.22054/jplr.2023.68767.2696

چکیده
  مواد ۴۵۴ و ۴۵۵ قانون مدنی از جهت مصادیق خیارات منشأ «حقّ فسخ»، مصادیق «شرط ضمنی عدم تصرّفات ناقلۀ مشتری» و معنای واژۀ «باطل»، مبهم است، اما رأی وحدت‌رویۀ شمارۀ ۸۱۰ مورخ ۱۴۰۰/۴/۳، هیئت‌عمومیِ دیوان عالی کشور نیز مبهم و خارج از چارچوب دعاوی است. دادگاهی خیار تخلّف از پرداخت قسط ثمن و شرط تحویل مبیع هنگام فسخ را منع ضمنی ...  بیشتر

ادعای جدید در مرحلة تجدیدنظر در حقوق ایران و فرانسه

سید حسین واثقی؛ قوام کریمی؛ محمد باقر عامری نیا

دوره 10، شماره 38 ، فروردین 1401، ، صفحه 45-67

https://doi.org/10.22054/jplr.2022.59898.2550

چکیده
  اصل ممنوعیت طرح ادعای جدید در مرحله ی تجدید نظر یکی از اصول حاکم بر رسیدگی دادگاه تجدید نظر می باشد که در ماده 362 قانون آیین دادرسی مدنی آمده است. در ماده 98  قانون مذکور با ارائه امکان افزایش و تغییر خواسته به ظاهر قاعده مذکور را نقض نموده است که با توجه به تعارض دو ماده ی ذکر شده لازم است به بررسی این اصل بپردازیم. با مطالعه تطبیقی در ...  بیشتر

تفسیر شرط داوری اجباری

امید رشیدی؛ عیسی امینی؛ ربیعا اسکینی

دوره 9، شماره 32 ، مهر 1399، ، صفحه 53-81

https://doi.org/10.22054/jplr.2020.40179.2138

چکیده
  شرط داوری دارای ماهیتی قراردادی و تابع اصل حاکمیت اراده است. در زمان بروز اختلاف و لزوم حل و فصل آن از طریق اجرای شرط داوری، اگر مفاداین شرط به دلیل ابهام یا سکوت، مستلزم تفسیر باشد و داور قبل از رسیدگی ماهوی ناگزیر به تفسیر مفاد شرط داوری و درصدد کشف قصد مشترک طرفین برآید، باید طبق اصول و قواعد تفسیر قراردادها، اقدام به «تفسیر مفاد ...  بیشتر

جایگاه اصل حقوق بشری استقلال خصوصی در حقوق قراردادها (مطالعه تطبیقی در حقوق آلمان، انگلیس و ایران)

ایرج بابایی؛ عباس طوسی؛ مرتضی ترابی

دوره 9، شماره 33 ، دی 1399، ، صفحه 63-104

https://doi.org/10.22054/jplr.2021.47202.2299

چکیده
  استقلال خصوصی، یکی از اصول حقوق بشر بوده که بر اساس آن، فرد آزادانه اراده خود را بطور تمام و کمال، در زندگی فردی و اجتماعی، اعمال مینماید و تحمیلِ تکلیف بر شخص، زمانی عادلانه است که تکلیف، انتخاب آزادنه شخص باشد. در حوزه قراردادها اصل حاکمیت اراده و اصل برآمده از آن یعنی آزادی قراردادی، با احترام به اراده و آزادیها، نیز ریشه در مبانی ...  بیشتر

چالش های اساسی تامین مالی داوری بین المللی توسط شخص ثالث

محمد علی بهمئی؛ محمدمهدی اسدی

دوره 9، شماره 34 ، فروردین 1400، ، صفحه 65-96

https://doi.org/10.22054/jplr.2021.47991.2322

چکیده
  تامین مالی داوری بین المللی توسط شخص ثالث، پدیده ای نوظهور و جدید است. با وجود انواع روش های تامین مالی داوری بین المللی توسط شخص ثالث، آنچه مورد مطالعه می باشد روشی بدیع است که در آن تامین کننده ثالث هزینه دعوی خواهان در داوری را به عهده می گیرد و در صورت پیروزی خواهان، استحقاق مبلغ توافق شده را دارد اما در صورت شکست در دعوا، حق مراجعه ...  بیشتر

مبانی و روش‌های ارزیابی خسارات ناشی از نقض قراردادسرمایه‌گذاری ( با تکیه بر رویه دیوان های داوری ایکسید و دیوان دعاوی ایران ـ آمریکا)

غلامرضا یزدانی

دوره 9، شماره 35 ، تیر 1400، ، صفحه 67-92

https://doi.org/10.22054/jplr.2022.48357.2331

چکیده
  امروزه در حقوق بین الملل و نیز دیوان‌های داوری بین المللی حق سلب مالکیت از اموال سرمایه‌گذار خارجی، به عنوان یک حق مشروع برای دولت میزبان سرمایه شناسایی شده است. در مواردی که دولت میزبان سرمایه، اقدام به سلب مالکیت از اموال سرمایه‌گذار خارجی می‌نماید، این سوال مطرح می‌شود که بر چه مبنایی و با چه روش‌هایی می بایست خسارات ناشی از ...  بیشتر

الزامات حقوقی ورود ایران به بازار گاز اتحادیه اروپا

هادی قنبری بناب؛ محمد مهدی حاجیان؛ عباس کاظمی نجف آبادی

دوره 10، شماره 36 ، مهر 1400، ، صفحه 67-92

https://doi.org/10.22054/jplr.2022.46757.2312

چکیده
  یکی از مسائل مهم در زمیة صادرات گاز از طریق خط لوله به اتحادیة اروپا، شناخت بازار و قوانین و مقررات موجود در اتحادیه و نیز الزامات کشورها در مواجهه با این مقررات است. هدف مقاله، تجزیه‌وتحلیل قوانین، مقررات و دستورالعمل‌های حقوقی موجود در بازار گاز اتحادیه، بررسی قوانین ایران در خصوص صادرات گاز و نیز الزامات ورود به بازار گاز اتحادیه ...  بیشتر

بررسی مسئولیت خواهان نسبت به خسارت های طرف دعوا در اثر تأمین خواسته و دستور موقت

مهدی حسن زاده

دوره 10، شماره 38 ، فروردین 1401، ، صفحه 69-95

https://doi.org/10.22054/jplr.2022.67763.2670

چکیده
  قانون آیین دادرسی مدنی در ماده 120، مسئولیت خواهان نسبت به خسارت های طرف دعوا در اثر تأمین خواسته در صورت صدور حکم قطعی علیه او و در ماده 323، مسئولیت متقاضی دستور موقت در صورت عدم اقامه دعوا در مهلت قانونی یا رد ادعای خواهان را مقرر و اعلام کرده است. اما مسئولیت خواهان در سایر موارد لغو تأمین یا دستور، نیاز به بررسی و تحلیل دارد. همچنین، ...  بیشتر

شکایت از حکم ورشکستگی از منظر دکترین و رویة قضایی در پرتوی رأی وحدت رویه شماره 789

مجید بنائی اسکوئی

دوره 10، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 77-113

https://doi.org/10.22054/jplr.2022.63384.2609

چکیده
  شکایت از حکم ورشکستگی همانند دعوی آن، به جهت تأثیر در حقوق اشخاص ذی‌نفع، از اهمیت زیادی برخوردار است. پیش از صدور رأی وحدت رویه شماره 789 سال 1399هیئت عمومی دیوان عالی کشور، در خصوص حکومت احکام خاص قانون تجارت برای شکایت از حکم ورشکستگی در دکترین تردید وجود داشت و در عمل نیز رویة قضایی مشخصی در چگونگی استناد به این مواد دیده نمی‌شد. هرچند ...  بیشتر

حقوق خصوصی
جایگاه پوزیتیویسم حقوقی در تبیین تلازم نفع و ضرر در عقد مضاربه

محمود کاظمی؛ حسن انصاری چشمه فرد

دوره 11، شماره 42 ، فروردین 1402، ، صفحه 77-108

https://doi.org/10.22054/jplr.2023.68884.2702

چکیده
  ذات عقد مضاربه، اقتضای پذیرش تلازم نفع و ضرر را هم‌زمان و یا در طول هم دارد که همواره مورد توجه اهالی حقوق و اقتصاد بوده است. اختلاف دیدگاه در اِعمال شرط ضمان در این عقد و برداشت متفاوت از فقه و اعمال آن در قانون، فضای کارآمدی مضاربه را محدود کرده است. به نظر می‌رسد، این اختلاف در بستر نظام حقوقی مدرن و با حضور مکتب پوزیتیویسم که نقشی ...  بیشتر

بررسی چالش‌های تقدم انجام عین تعهد بر فسخ قرارداد از منظر اقتصادی (مطالعۀ تطبیقی در نظام حقوقی ایران و آمریکا)

احد شاهی دامن جانی؛ حسن بادینی؛ علی انصاری

دوره 9، شماره 32 ، مهر 1399، ، صفحه 83-106

https://doi.org/10.22054/jplr.2017.18148.1460

چکیده
  از جمله مسائل مبنایی در تحلیل اقتصادی حقوق، بررسی چالش‌های تقدم انجام عین تعهد بر فسخ قرارداد است؛ که همواره ذهن دانشمندان حقوقی و اقتصادی را به خود مشغول ساخته است.اساسی‌ترین مفهومِ تحلیل اقتصادی حقوق، «کارآیی» است و ضمانت‌اجرای نقض تعهدات قراردادی‌ای کارا است که موجب استفاده بهینه طرفین قرارداد از منابع و افزایش رفاه اجتماعی ...  بیشتر

شرایط و آثار تحدید مسئولیت نسبت به نجات دهنده دریایی

بنفشه مظلوم ترشیزی؛ غلام نبی فیضی چکاب

دوره 9، شماره 35 ، تیر 1400، ، صفحه 93-118

https://doi.org/10.22054/jplr.2021.51492.2387

چکیده
  مسئولیت جبران خسارت وارده یکی از آثار اجرای عملیات نجات برای نجات دهنده دریایی و از عوامل منفی تاثیر گذار بر انگیزه وی تلقی میگردد. در کنار سایر قواعد حمایتی، تحدید مسئولیت نجات دهنده میتواند راهکار موثری در تعیین سقف احتمالی مسئولیت نجات دهنده باشد. در قانون دریایی ایران تحدید مسئولیت نجات دهنده مجاز نیست، لکن یکی از نوآوری های کنوانسیون ...  بیشتر

تشخیص صلاحیت انحصاری دادگاه‌ها در دعاوی خصوصی بین‌المللی

محمد مجد کابری؛ اعظم انصاری

دوره 10، شماره 36 ، مهر 1400، ، صفحه 93-121

https://doi.org/10.22054/jplr.2022.53361.2426

چکیده
  تعیین موارد صلاحیت انحصاری دادگاه‌ها در رسیدگی به دعاوی خصوصی بین‌المللی از اهمیت بسیاری برخوردار است. با این‌حال معیار واحد بین‌المللی جهت تشخیص موارد صلاحیت انحصاری دادگاه‌ها وجود ندارد. از این‌رو نظام‌های حقوقی مختلف رویکردهای متفاوتی در تعیین صلاحیت انحصاری دادگاه‌هایشان در پیش گرفته‌اند. در حالی که اندکی از نظام‌های ...  بیشتر

ماهیت و اثر شرط حل اختلاف چندمرحله‌ای در قراردادها

لعیا جنیدی؛ ایوب منصوری رضی

دوره 9، شماره 34 ، فروردین 1400، ، صفحه 97-121

https://doi.org/10.22054/jplr.2018.25812.1668

چکیده
  چکیده بکارگیری شروط حل‌اختلاف چندمرحله‌ای در قراردادهای تجاری بسیار متداول است. در این شروط مراحل مختلف شیوه‌های جایگزین حل اختلاف با داوری یا دادرسی قضایی ترکیب می‌شوند. توافق یا رای حاصل از مراحل پیش از داوری یا دادرسی قضایی نظیر نظریه کارشناس یا فرد میانجی غالبا برای طرفین الزام‌آور نیست. با توجه به همین ویژگی مهمترین سوالی ...  بیشتر

تحقق دادرسی عادلانه در مراجع شبه قضایی (شورای حل اختلاف)

هاشم فرهادی؛ احمد شمس

دوره 10، شماره 38 ، فروردین 1401، ، صفحه 97-126

https://doi.org/10.22054/jplr.2022.61878.2591

چکیده
  تحقق دادرسی عادلانه و تضمین عدالت در دادرسی در بدو امر منوط به شناسایی اصول حاکم بر دادرسی و تطبیق با اصول و قواعد نظام حقوقی ملی و فرا ملی و منطبق نمودن آن با اوضاع و شرایط حاکم درهرمرجع قضایی می باشد.در شورای حل اختلاف به عنوان یک مرجع شبه قضایی با رویکرد تصالحی  و ایجاد سازش، از یک سو رسیدگی در شورا مطابق قوانین و مقررات حاکم، تابع ...  بیشتر

مکانیزم رد اولیه دعوا در داوری سرمایه گذاری

وحید بذّار

دوره 9، شماره 33 ، دی 1399، ، صفحه 105-124

https://doi.org/10.22054/jplr.2021.46717.2289

چکیده
  طرح دعاوی واهی و بی اساس که علاوه بر تضییع زمان و هزینه، سبب تأخیر در جبران خسارت می شود، یکی از چالش هایی است که دیوان های داوری همواره با آن مواجه بوده اند. برای نخستین بار با وضع قاعده ۴۱ (۵) قواعد داوری ایکسید در سال ۲۰۰۶ میلادی این امکان فراهم شد تا متعاقب درخواست هر یک از طرف های اختلاف، دیوان داوری بتواند دعاوی را که آشکارا فاقد ...  بیشتر

رویکرد نظام حقوقی ایران نسبت به فوت طرفین داوری

بابک شید

دوره 9، شماره 32 ، مهر 1399، ، صفحه 107-129

https://doi.org/10.22054/jplr.2020.46978.2293

چکیده
  همان گونه که دادرسی ضامن حسن اجرای قوانین است، داوری نیز ساز و کاری قراردادی جهت تضمین حسن اجرای قرارداد است. گزاف نیست اگر ادعا شود طرفین یک رابطه‌ی قراردادی ممکن است به اتکای وجود موافقت‌نامه‌ی داوری مبادرت به انعقاد قرارداد ‌نمایند. بنابراین توقع این است که داوری از جایگاهی مستحکم‌تر از یک عقد جایز برخوردار باشد تا کارکردی مناسب ...  بیشتر

حقوق خصوصی
مطالعة تطبیقی آثار حقوقی حیات نباتی در حوزة حقوق خصوصی

ناهید صفری

دوره 11، شماره 42 ، فروردین 1402، ، صفحه 109-143

https://doi.org/10.22054/jplr.2023.57780.2513

چکیده
  حیات نباتی یکی از انواع آسیب‌‌های‌‌ مغزی است ﻛﻪ علی‌‌رغم مرگ نیم‌کرﻩ‌‌ﻫﺎﻱ ﻣﻐﺰ، ﺳﺎقة ﻣﻐﺰ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲ‌‌ﺩﻫﺪ. در این وضعیت بیمار هیچگونه عملکرد ذهنی و شناختی ندارد و قادر به ارتباط آگاهانه با محیط اطراف نیست. به لحاظ فقدان قوانین موضوعه در این عرصه در اکثر نظام‌‌های حقوقی، ابعاد حقوقی این وضعیت به ...  بیشتر

حقوق فعالیت‌‌های فضاییِ تجاری؛ ضرورت‌ها، راهبردها

روح اله رهامی؛ حمید حیدری

دوره 10، شماره 37 ، دی 1400، ، صفحه 115-150

https://doi.org/10.22054/jplr.2022.66377.2651

چکیده
  تجاری‌سازی فضا بسیار سریعتر از آنچه که انتظار می‌رفت در حال انجام است. این در حالیست که در حقوق فضا به‌واسطة سهم معاهدات پنج‌گانه در مقطع زمانی انعقاد و تصویبشان، به ابعاد تجاری فضا کمتر توجهی شده، فلذا منطق مناسبات بین‌المللی ایجاب می‌نماید که به نسبت این روند رو به رشد، مقررات فضا نیز توسعه پیدا کنند. عدم همگامی مقررات با توسعة ...  بیشتر

نظام حقوقی مناسب برای حمایت از ظاهر و حس وب‌سایت‌ها و نرم‌افزارها

زهرا شاکری؛ سهیلا نورعلی

دوره 9، شماره 35 ، تیر 1400، ، صفحه 119-155

https://doi.org/10.22054/jplr.2022.52791.2417

چکیده
  ظاهر کلی یک وب‌سایت یا نرم‌افزار که از آن به "ظاهر و حس" تعبیر می‌شود، یکی از مهم‌ترین شاخص هایی محسوب می‌شود که یک کسب‌وکار می‌تواند از طریق آن به طورمستقیم خود را به مصرف‌کنندگان معرفی کند. به همین دلیل بسیاری‌ از تجار تلاش می-کنند با صرف هزینه ، یک ظاهر و حس متمایز برای وب‌سایت یا نرم‌افزار خود طراحی کنند. با این حال، تقلید غیرمجاز ...  بیشتر

محدودة نظارت دادگاه بر رأی داوری داخلی از حیث رعایت قوانین موجد حق با تکیه بر رویة قضایی

عباس منصوری؛ عیسی امینی

دوره 10، شماره 36 ، مهر 1400، ، صفحه 123-147

https://doi.org/10.22054/jplr.2019.43299.2230

چکیده
  در ماده 489 قانون آیین دادرسی مدنی مخالفت رأی داوری با قوانین موجد حق موجب بطلان و غیرقابل اجرا بودن آن اعلام شده، اما نه در این قانون و نه در هیچ قانون دیگری مفهوم و مصادیق این قوانین و محدودة نظارت دادگاه بر اجرای آنها در فرایند داوری تبیین نشده است. در این وضعیت، بهترین روش برای تشخیص قانون موجد حق، بررسی موردی است. دادرس باید بررسی ...  بیشتر