حقوق خصوصی
مسئولیت مدنی؛ منطق واحد یا متکثّر

ایرج بابائی

دوره 12، شماره 44 ، مهر 1402، ، صفحه 97-130

https://doi.org/10.22054/jplr.2023.50777.2372

چکیده
  علی‌رغم گستردگیِ مباحث و احکام فقه اسلامی در مورد تدارک خسارتِ وارده به دیگری، تا قبل از رواج حقوق مسئولیت مدنی، این مباحث هیچ‌گاه به‌عنوان دانش و موضوعی مستقل و یکپارچه در حقوق ایران مطرح نشده بود. از آنجاکه منطق دکترینِ این مبحث از دیگر کشورها و به‌خصوص حقوق فرانسه و خانوادة رومی-ژرمنی به حقوق ایران راه یافت، حقوق‌دانانِ ایرانی ...  بیشتر

حقوق خصوصی
بازخوانی وضعیت حقوقی اَیادی غیرِعدوان بر مال غیر

جعفر شهند؛ ابراهیم تقی‌زاده؛ سیدابوالقاسم نقیبی

دوره 11، شماره 42 ، فروردین 1402، ، صفحه 221-246

https://doi.org/10.22054/jplr.2023.65467.2639

چکیده
  بر پایۀ نظر مشهور فقها و غالب حقوق‌دانان، اصل اولی در تصرفات و استیلائات بر مال غیر بر مبنای ضمانی بودن ید استوار گردیده و تمام انواع و اقسام استیلا بر مال غیرْ محکوم‌ به ضمان ید و سبب ترتّب احکام ویژه غصب دانسته شده است. با توجه به تبعیت محض قانون‌گذار از دیدگاه فقها در وضع مواد ۳۰۱ الی ۳۲7 قانون مدنی و پذیرش نظر مشهور فقها، دیدگاه ...  بیشتر

نگرشی انتقادی به سیاست سخت‌گیرانه نهاد غصب و لزوم درجه‌بندی مسئولیت (برپایه کیفیت دخالت عنصر درون‌ذاتیِ حُسن یا سوءنیت)

محمدرضا کیخا؛ علیرضا آبین

دوره 9، شماره 33 ، دی 1399، ، صفحه 189-219

https://doi.org/10.22054/jplr.2020.47427.2308

چکیده
  احترام به اموال از قواعد فقهی مسلم به شمار آمده و استیلاء نامشروع یا اضرار ناروا به‌آن سبب تحقق ضمان قهری فرد خاطی خواهد گردید. نگاه مقاصدی و اهمیت صیانت از حقوق مالی افراد جامعه و تضمین حقوق ایشان از این ناحیه موجب شده تا قانونگذار، سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای را در این زمینه إعمال کند که یکی از نمودهای آن در قاعده«الغاصب یؤخذ باشق ...  بیشتر

شمول ضمان غصب نسبت به تصرفات دولت (با نگاهی به رویه قضایی)

محمد بافهم؛ عزیزاله فهیمی

دوره 6، شماره 21 ، دی 1396، ، صفحه 9-38

https://doi.org/10.22054/jplr.2017.10286.1280

چکیده
  ماده 11 قانون مسئولیت مدنی، مسئولیت مدنی دولت را بهرسمیت شناخته است، اما اینماده درمورد تحقق ضمان غصب نسبت به تصرفات دولت صراحتی ندارد. پژوهش حاضردربی پاسخ به این سؤال است که درصورت استیلاء نامشروع دولت بر مال دیگران، امکانتحقق ضمان غصب برای دولت وجود دارد؟ برخی به این سوال پاسخ منفی دادهاند. اینگروه با استناد به اختیارات گسترده دولت ...  بیشتر