نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز

2 استاد حقوق خصوصی دانشگاه تبریز

3 استادیار حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

4 استادیار حقوق خصوصی دانشگاه تبریز

چکیده

نظریه عدم پیدایش قرارداد در کنار اقسام بطلان یعنی بطلان مطلق و نسبی مطرح شده است. دکترین حقوقی ایران و فرانسه در دهه‌های اخیر در تلاش بوده تا این نظریه را کنار گذاشته و صرفاً بر مبنای دو قسم بطلان (مطلق و نسبی)، نظریه‌پردازی کند. مع‌الوصف، از دهه‌های گذشته و تاکنون رویه قضایی فرانسه در استناد به نظریه عدم پیدایش عقد تردید نمی‌کند. ازآنجایی‌که مبانی، شرایط و احکام این قسم از بی‌اعتباری با موارد دیگر بی‌اعتباری عقد، متفاوت است، اعتقاد به اینکه هر دو این احکام وضعی (عدم وجود و بطلان مطلق) یکی هستند، منطقی نیست، لذا در تحقیق حاضر به سمت پذیرش این نظریه متمایل شده و لزوم پذیرش آن را در حقوق ایران و فرانسه مورد تأکید قرار داده و پاره‌ای از فوائد فنی و عملی مترتب بر این نظریه، ازجمله آثار  قبول آن بر شرایط و احکام معامله بار می‌شود را در حقوق فعلی ایران و فرانسه بررسی کرده‌ایم.
 
 

تازه های تحقیق

-

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A look at the theory of nonexistence of contract on the law of Iran and France

نویسندگان [English]

  • mohammasdtaghi karimpour alehashem 1
  • Seyed Mohamad tagi Alavi 2
  • naser masoudi 3
  • mohammad mazhari 4

1 Ph.D. student of private law, Tabriz Islamic Azad University, Tabriz, IRAN.

2 . Professor of Tabriz University, Law Department, Tabriz University, Tabriz, IRAN

3 assistant professor private law Islamic Azad university Tabriz branch

4 Assistant professor Tabriz university

چکیده [English]

The idea of non-existence of a contract has been considered along with the types of void contracts, called absolute and relative void. In recent decades, Iranian-French legal doctrines have been trying to abandon this theory and to theorize only on the basis of two parts of absolute and relative. Nevertheless, since the past decades, French judicial practice has been referring to this theory with no hesitation. Since the foundation, content and regulation of this type of invalidity are different from invalidity in other cases, it is not appropriate and logical to treat the both in the same manner. Therefore, for the purpose of accepting this theory, this article emphasizes on the necessity of accepting this theory in Iranian and French law, and outlines some of its technical and practical benefits, including the effects of this theory, which takes into account terms and conditions of transactions. At the same time, my view of accepting the theory is important in terms of its application

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nonexistence of contract
  • Absoliute nullity
  • Relative nullity
  • Validity of contract
  • Transformation on validity of contract
-      ابوعطا، محمد؛ «شرطیت قبض در رهن در حقوق ایران و فرانسه»، مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان، شماره 23، (پاییز 1387)، صص19 - 23.
-      احمد السنهوری، عبد الرزاق؛ الموجز فی النظریه العامه للالتزامات، (بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1996).
-      احمد السنهوری، عبد الرزاق؛ النظریه العامه للالتزاماه: نظریه العقد، ج 3، (بیروت: منشورات الحلبی الحقوقیه، 1998).
-     آل کاشف الغطاء، شیخ محمد حسین، تحریر المجله، ج 1، (قم: مکتبه المرتضویه، 1359).
-     امام خمینی، سید روح الله، الرسائل عشره، المجلد الثانی، (قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار الامام الخمینی (قدس سره)، 1420 ه. ق).
-     __________، سید روح الله، تحریر الوسیله، المجلد الاول، الطبعه الثانیه، (النجف الاشرف: مطبعه الاداب، 1390 ه. ق).
-     _______، سید روح الله، تحریر الوسیله، المجلد الثانی، الطبعه الثانیه، (النجف الاشرف: مطبعه الاداب، 1390 ه. ق).
-      اوصیاء، پرویز؛ تدلیس و مطالعه تطبیقی آن در حقوق فرانسه، انگلیس، اسلام و ایران، چاپ چهارم، (تهران: انتشارات دانشگاه تهران (منتشر شده توسط تحولات حقوق خصوصی)، 1381).
-     پنج تنی، سید محسن، «تئوری حاکمیت اراده در حقوق قراردادها با رویکرد وصیت»، مجله کانون، شماره 113، (بهمن 1389).
-      جعفری لنگرودی، محمدجعفر؛ ترمینولوژی حقوق، چاپ پنجم، (تهران: انتشارات گنج دانش، 1372).
-      جعفری لنگرودی، محمدجعفر؛ فلسفه حقوق مدنی (عناصر عمومی عقود)، ج 1، چاپ اول، (تهران: کتابخانه گنج دانش، چاپ احمدی، 1380).
-      رئوفی فرد، حمید؛ بررسی تطبیقی بطلان نسبی در حقوق ایران و فرانسه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: رضا حسین گندم‌کار، (قم: دانشگاه قم، 1386).
-      شهیدی، مهدی؛ اصول قراردادها و تعهدات، چاپ دوم، (تهران: انتشارات مجد، 1381).
-     _________؛ حقوق مدنی؛ تشکیل قراردادها و تعهدات، جلد اول، چ سوم، (تهران: انتشارات مجد، 1382).
-      صفائی، سید حسین؛ قواعد عمومی قراردادها، ج 2، چاپ چهارم، (تهران: نشر میزان، 1385).
-     طالب احمدی، حبیب؛ «معاملات قابل‌ابطال در حقوق ایران»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 9، شماره 3، (پاییز 1384)، صفحات 145 تا 162.
-     عدل، مصطفی؛ حقوق مدنی، چاپ چهارم، (تهران: چاپخانه بانک ملی ایران، 1379).
-      عباسیان افراپلی، عسگری؛ بررسی ابعاد حقوقی بطلان مطلق و بطلان نسبی در حقوق ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی، استاد راهنما: سام محمدی، (تهران: دانشگاه آزاد تهران مرکزی، سال 1389).
-      قبولی درافشان، سید محمدمهدی و محسنی، سعید؛ نظریه عمومی بطلان در قراردادها (مطالعه تطبیقی در نظام حقوقی ایران و فرانسه)، چ اول، (تهران، انتشارات جنگل، 1391).
-     کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، ج 1، (تهران:شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، 1380).
-     ________، قواعد عمومی قراردادها، ج 2، (تهران: شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، 1379).
-     ________، قواعد عمومی قراردادها، ج 3، (تهران: شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، 1380).
-     ________، «محدودیت‌های اصل آزادی قراردادی بر مبنای حمایت از مصرف‌کننده»، فصلنامه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 38، شماره 3، مقاله 17، (پاییز 1387).
-     لواسانی، محمود؛ «انواع بطلان در حقوق مدنی فرانسه»، مجله کانون وکلا، شماره 92، (مهر و آبان 1343)
-      محسنی، سعید و قبولی درافشان، سید محمدمهدی؛ «مفهوم و آثار بطلان نسبی»، مجله دانش و توسعه (علمی - پژوهشی)، سال هجدهم، شماره 33، (زمستان 1389)، صفحات 241 و 242.
-      محقق داماد، سید مصطفی (با همکاری جلیل قنواتی، حسن وحدتی شبیری و ابراهیم عبدی پور)؛ حقوق قراردادها در فقه امامیه، ج 1، چاپ اول، (تهران: چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1379).
-      مهدوی، سید محمدهادی؛ «بررسی اجمالی نقش قبض در عقود عینی»، مجله پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره 8، (تابستان 1386).
-     نعمت الهی اردستانی، ریحانه؛ بررسی وضعیت عدم نفوذ در اعمال حقوقی و مقایسه آن با بطلان نسبی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی، استاد راهنما: محسن ایزانلو، (تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، زمستان 1388).
- نوین، پرویز؛ بطلان مطلق و بطلان نسبی در نظام حقوق خصوصی ایران با ارائه بحث تطبیقی در حقوق فرانسه و انگلستان، چاپ اول، (تهران: انتشارات گنج دانش، 1394).
 
French Sources
-  Carbonnier, Jean, Droit civil, T.4, Les obligations, 13 ed; (Paris,Presses Universtaires de France, 1988).
-  Colin, Capitant, Julliot de La Morandière, précis de Droit civil, 3ed, Vol 2, (Paris, Dalloz, 1966).
-   Flour, Jacques,Aubert, Jean Luc et Savaux, Eric, Les obligations, L' acte juridique, 2 éd, (Paris, Armand Colin et Delta, 2002).
-  Gabriel Marty, Pierre Rynaud, Droit civil, Les obligation, T.1, 2°ed, (Paris, siery, 1988).
-  Julliot De La Morandiére,Droit civil, T2, 4°ed; 1966 et 3 ed, (Paris, Dalloz, 1967).
-  Marty, Gabriel. Raynaud, Piere. Droit Civil, Les obligations, 2 ed, Vol 1, (Paris, Sirety 1988).
-  Mazeaud, H. L. et Chabas, F rançois, Leçons de droit civil, 7 ed, T.2, V.1, (Paris, Editions Montchrestin. 1975).
-  Ripert, George, La regle moralsdans les obligations civiles, 4e ed, (Paris, 1949).
-  Veux, Daniel, Jurisclasseur Civil, Fascicule 124 et 125,Editions du Jurisclasseur, (1996).
-   Vocabulaire Juridique, public souns la direction de Gerard Cornu,3 edition, press universitaire de France, (1992).